Omtzigt (NSC) praat voor het eerst met leden over geklapte formatie

NSC-leider Pieter Omtzigt praat vrijdagavond voor het eerst met zijn partijleden over de vastgelopen formatie en de rol van NSC daarin. Het is ongewis of Omtzigt steun of juist kritiek zal krijgen op de houding en inzet van de partij in de afgelopen weken. De NSC-kiezers zijn daarover in ieder geval verdeeld, met name over samenwerking met de PVV. Een deel van de kiezers vindt dat geen enkel probleem, een ander deel vindt het juist onbegrijpelijk dat NSC met de PVV is gaan onderhandelen, zo bleek eerder uit diverse peilingen. Het is daarnaast onduidelijk of de leden het eens zijn met de nu gekozen gedoogrol. NSC-leden hebben echter geen stemrecht.

Omtzigt praat samen met NSC-Kamerlid Eddy van Hijum de leden in Zwolle bij over de afgelopen weken waarin de partij met PVV, VVD en BBB over de vorming van een nieuw kabinet heeft onderhandeld. Van Hijum schoof als mede-onderhandelaar bij een aantal gesprekken aan.

Na de verkiezingen heeft Omtzigt aan verkenner Ronald Plasterk laten weten bereid te zijn "om medeverantwoordelijkheid te nemen voor het landsbestuur", maar wel onder een groot aantal voorwaarden. Zo wil NSC alleen samenwerken met partijen die de grondrechten waarborgen. "Het verkiezingsprogramma van de PVV bevat standpunten die naar ons oordeel in strijd zijn met de Grondwet", schreef Omtzigt. "Daarnaast zien wij ook politiek-inhoudelijk veel obstakels om met de PVV tot overeenstemming te komen."

De conclusie van de brief: "Al met al ziet de NSC-fractie nu geen basis om onderhandelingen te starten met de PVV over een meerderheidsregering of een minderheidsregering."

Toch ging NSC vanaf de start van de informatie "constructief aan tafel" zitten om te verkennen of en onder welke voorwaarden een regering kan worden gevormd van PVV, VVD, NSC en BBB. Dat schreef de partij vorige week aan de leden, om uit te leggen waarom NSC uit de onderhandelingen was gestapt. Hoewel er een gezamenlijke basislijn over de rechtsstaat werd vastgesteld, ziet NSC samenwerking met de radicaal-rechtse partij niet zitten, onder meer om het PVV-verkiezingsprogramma en Wilders' uitspraken uit het verleden.

In het Kamerdebat over het eindverslag van oud-informateur Plasterk van woensdag, zei Omtzigt dat hij alleen een gedoogrol voor zijn partij ziet weggelegd in een minderheidskabinet met PVV, VVD en BBB. Als dat niet lukt, wil NSC een breed extraparlementair constructief steunen.