'Ongewoon gat in ozonlaag' ontstaan boven Noordpool

Boven de Noordpool is een gat in de ozonlaag ontstaan. Het Nederlandse ruimte-instrument Tropomi heeft dat ontdekt. De Europese ruimtevaartorganisatie ESA spreekt van een "ongewoon ozongat", omdat er meer ozon is afgebroken dan vorige jaren.

Het huidige gat komt niet door vervuiling, maar heeft een natuurlijke oorzaak. Tijdens de winter was het kouder dan anders in de lucht hoog boven de Noordpool. Koude lucht werd opgesloten door een 'polar vortex', een poolwervel. Toen de lange, donkere winter eindigde en de eerste zonnestralen verschenen, werd het ozon snel afgebroken. Het gat zal zich wel weer herstellen, waarschijnlijk is de hoeveelheid ozon over een paar weken weer normaal.

Het Noordpoolgat is bijna 1 miljoen vierkante kilometer groot. Dat is 25 keer zo groot als Nederland. Naar verhouding is dat nog klein, want het ozongat boven de Zuidpool is nog twintig keer groter.

Ozon is een gas in de dampkring. Het beschermt de aarde, en dus mensen, tegen schadelijke straling van de zon. De stof wordt gevormd rond de evenaar, op tien tot vijftig kilometer hoogte. Van daaruit verspreidt het zich over de rest van de wereld. Bij de polen wordt het elk jaar afgebroken aan het einde van de winter, wanneer het zonlicht terugkeert. Als de hoeveelheid ozon onder een bepaald niveau komt, wordt dat een gat genoemd, hoewel het niet echt een gat is. De afbraak van ozon is de vorige eeuw verslechterd door toedoen van de mens. De ozonlaag is zich daar nu van aan het herstellen.