Paus benoemt non aan het hoofd van Vaticaanse afdeling, een primeur voor een vrouw

maandag, 06 januari 2025 om 20:45

Paus Franciscus heeft maandag zuster Simona Brambilla benoemd tot hoofd van het Vaticaanse bureau dat toezicht houdt op religieuze ordes voor mannen en vrouwen, waaronder meer dan een kwart van de priesters in de wereld. Zij is de eerste vrouw die de nummer 1 positie in een bureau van de Heilige Stoel bereikt.

Franciscus wil dat vrouwen meer leiding geven in de Rooms-Katholieke Kerk. Hij heeft verschillende vrouwen benoemd tot hoge functies, waaronder de directeur van de Vaticaanse musea.

Zuster Brambilla is de eerste prefect van de Romeinse Curie, het centrale bestuur van de kerk.

Anne-Marie Pelletier, een theologe die ook een boek heeft geschreven over vrouwen en de kerk, zei tegen de New York Times: "Dit is heel goed nieuws." “Het is iets compleet nieuws” en laat zien wat er gedaan kan worden in de kerk. “Voor mij is het een heel belangrijk moment.”

Kardinaal als waakhond

Maar naast zuster Brambilla benoemde Franciscus kardinaal Angel Fernandez Artime tot pro-prefect, of co-leider, van de afdeling. Het was niet meteen duidelijk hoe de twee de verantwoordelijkheden zouden delen, en sommige critici zagen de co-benoeming als een verwatering van de effectieve rol van zuster Brambilla.

“Dat een vrouw benoemd wordt tot prefect zou geweldig nieuws zijn, ware het niet dat ze geflankeerd wordt door iemand, het is alsof je een bewaarder aanwijst die haar kan controleren,” zei Lucetta Scaraffia, een kerkhistorica en feministe, die zei dat in deze context de benoeming ‘window dressing’ was.

Zuster Brambilla zal het departement leiden - de officiële titel is Dicastery for Institutes of Consecrated Life and Societies of Apostolic Life - dat religieuze ordes van mannen en vrouwen promoot en overziet, hoewel de overgrote meerderheid voor vrouwen is.

600.000 nonnen

Volgens statistieken van het Vaticaan die vorig jaar werden gepubliceerd, behoorden in 2022 ongeveer 128.500 priesters - meer dan 25 procent van het wereldtotaal - tot ordes zoals de jezuïeten of franciscanen, evenals minder dan 50.000 broeders. Het aantal vrouwen in religieuze ordes bedroeg 599.228 in 2022.

Vóór 2019 waren alle leden van de Vaticaanse afdeling mannen, maar zowel religieuze zusters als sommige bisschoppen klaagden al lang over de afwezigheid van vrouwen in besluitvormingsposities in een kantoor met activiteiten die hun leven direct kunnen beïnvloeden. In 2019 benoemde Franciscus zeven vrouwen tot lid van het departement. In 2022 gaf hij een nieuwe grondwet uit voor de hervorming van de Romeinse Curie die het mogelijk maakte voor leken, waaronder vrouwen, om prefect te worden.

In 2023 werd zuster Brambilla gekozen als secretaris van de afdeling. Ze neemt het stokje over van de Braziliaanse kardinaal Joao Braz de Aviz, 77, die in 2011 werd benoemd.

Zuster Brambilla, 59, is geboren in Monza, vlakbij Milaan. Ze was professioneel verpleegster voordat ze missionaris werd bij Consolata en heeft een doctoraat in de psychologie. Ze leidde haar religieuze orde als overste van 2011 tot 2023.

Twee jaar geleden liet Franciscus vrouwen voor het eerst stemmen tijdens een bijeenkomst van bisschoppen die de toekomst van de kerk in kaart wilden brengen. Hoewel de rol van vrouwen in de kerk een van de meest besproken onderwerpen was op die bijeenkomst, die in oktober eindigde, bleef de vraag of vrouwen tot diaken konden worden gewijd open.“Het is zeker een positieve verschuiving in het Vaticaan,” zei Kate McElwee, de uitvoerend directeur van Women's Ordination Conference, over de benoeming van zuster Brambilla. Maar ook zij was verbijsterd over de rol van de pro-prefect. “Het bewijst alleen maar dat er nog wat knikken moeten worden weggewerkt en dat vrouwen door hoepels moeten om deze posities in het Vaticaan te kunnen bekleden,” zei ze.