RSJ: meer aandacht voor vrouwen in de cel noodzakelijk

DEN HAAG (ANP) - In Nederland zouden er meer justitiële inrichtingen moeten zijn waar vrouwen kunnen worden geplaatst. De bestaande inrichtingen en het beleid zijn vooral ontworpen en vormgegeven voor mannen. Dat kan leiden tot ongelijkheid en extra schade bij vrouwen. In de huidige situatie kunnen straffen voor vrouwen onevenredig zwaar zijn en hebben zij minder kans op een succesvolle terugkeer in de samenleving.

Dit stelt de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) in een advies aan de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ingrid Coenradie, uitgebracht op Internationale Vrouwendag. De RSJ heeft het advies op eigen initiatief opgesteld, na onderzoek binnen het gevangeniswezen, de justitiële jeugdinrichtingen en de tbs-klinieken.

De onderzoekers hebben de Nederlandse situatie getoetst aan de zogenoemde Bangkok Rules van de Verenigde Naties. Hierin zijn richtlijnen vastgelegd voor vrouwen in detentie.

Ingesloten vrouwen hebben vaker dan mannen last van complexe psychische problematiek en zij zijn vaker zelf slachtoffer geweest, aldus de RSJ. Tijdens hun verblijf in een justitiële inrichting zijn vrouwen meer sociaal geïsoleerd dan mannen en krijgen zij weinig steun vanuit hun netwerk en weinig bezoek.

Gedetineerde vrouwen hebben doorgaans minder strenge beveiliging nodig. In het huidige systeem wordt daar niet genoeg rekening mee gehouden. Ook zijn er onvoldoende mogelijkheden tot regionale plaatsing. Veel vrouwen zitten daardoor ver van hun woonomgeving en netwerk. Dit leidt onder meer tot problemen in het onderhouden van contact met bijvoorbeeld kinderen.

Thema's als moederschap, gezondheid van vrouwen en praktische voorzieningen moeten meer aandacht krijgen in de beleidsontwikkeling, stelt de RSJ. Ook moet er geïnvesteerd worden in voldoende voorzieningen, bijvoorbeeld op woon- en werkgebied, voor vrouwen na vrijlating.

Vrouwelijke gedetineerden zitten in Nederland op drie locaties. Volgens cijfers van de Dienst Justitiële Inrichtingen worden daar jaarlijks ongeveer 3000 vrouwen vastgezet (5,9 procent van de jaarlijkse instroom). Volgens de laatste cijfers van TBS Nederland zijn er 82 vrouwelijke tbs-patiënten. Het gemiddeld aantal tbs'ers (in 2022) was 1536.