Steeds meer mensen zonder diploma in de zorg: 'Risico voor kwaliteit'

Bemiddelingsbureaus zenden bewust onbevoegde mensen uit naar zorgaanbieders. Dat melden de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de onderwijsinspectie in een onderzoek dat donderdag met de Tweede Kamer is gedeeld. Zorgaanbieders verbonden met het criminele circuit leveren "hoge risico's voor de kwaliteit en veiligheid van zorg" op.

Het onderzoek van de inspecties volgt op een brandbrief die een groep anonieme zorgmedewerkers begin dit jaar verstuurde. Daarin stonden onder meer signalen over fraude met diploma's en Verklaringen Omtrent het Gedrag (VOG). "Diploma's worden op meerdere manieren vervalst", bevestigen de inspecties.

De IGJ krijgt sinds 2022 steeds meer meldingen van ongekwalificeerde zzp'ers, soms met een criminele achtergrond. In sommige gevallen zouden ze geen begeleiding geven, maar videogames spelen. Zulke medewerkers weten niet hoe ze met ingewikkelde problemen moeten omspringen, en dat heeft volgens meldingen tot meerdere "ernstige calamiteiten" geleid.

De zorginspectie vermoedt dat sommige 'zorgverleners' proberen cliënten aan te zetten om misdaden te plegen, en merkt op dat zij ook bij persoonlijke informatie van kwetsbare mensen kunnen. "Dit is informatie die mogelijk interessant is voor criminele netwerken."

Eigenlijk moeten zorgaanbieders controleren of zzp'ers geschikt zijn, maar vaak laten ze dit volgens de IGJ over aan bureaus die namens de zzp'ers bemiddelen. Hoewel de meeste bureau's van goede wil zijn, "misleidt een deel van de bureaus de zorgaanbieders door zorgverleners met vervalste papieren te bemiddelen". Er zouden ook bureaus zijn die zzp'ers aan een vals diploma of VOG helpen.

"De Inspecties zijn geschrokken van wat ze tegen zijn gekomen, en wij delen die zorg", schrijven demissionair ministers Robbert Dijkgraaf (Onderwijs) en Conny Helder (Volksgezondheid) in een brief. "Zorg verlenen aan mensen in een kwetsbare positie zonder bevoegd- en bekwaamheid is een zeer ernstig en onaanvaardbaar risico." Over vervolgacties wordt in het najaar meer bekend.