Studie: klimaatwinst groene waterstof lager als het van ver komt

EINDHOVEN (ANP) - Groene waterstof wordt nog weleens beschreven als heilige graal op het gebied van duurzame energie, maar onderzoekers van de Radboud Universiteit in Nijmegen en de TU Eindhoven waarschuwen dat de klimaatwinst kan tegenvallen als het niet op de juiste manier wordt toegepast. Vooral als waterstof over lange afstanden wordt vervoerd, is het minder duurzaam.

Waterstof wordt groen genoemd als het is gemaakt door met duurzaam opgewekte elektriciteit water te splitsen in zuurstof en waterstof. Op zich is dat een heel schoon proces, want er komt geen CO2 bij vrij.

Het probleem is echter dat wél CO2 vrijkomt bij het vervoer en bij alle stappen die nodig zijn voor de productie zelf. "Zolang de fabricage van zonnepanelen, windturbines, elektrolysers en batterijen voor een deel afhankelijk is van fossiele energie, zal de productie van waterstof altijd tot uitstoot leiden", schrijven milieukundige Kiane de Kleijne en haar collega's in Nature Energy. Elektrolysers zijn machines waarmee waterstof wordt gemaakt.

Impact lokale productie

De onderzoekers hebben de impact berekend van ruim duizend geplande projecten. Conclusie: groene waterstof levert "vaak, maar zeker niet altijd" CO2-winst op. De onderzoekers maken verder een aantal principes duidelijk. Zo hebben ze berekend dat waterstofproductie met windenergie meer CO2-uitstoot scheelt dan met zonne-energie.

Een ander inzicht is dat lokale productie minder uitstoot veroorzaakt dan waterstof van ver halen. Bij waterstof die met windenergie is gemaakt, leidt transport op lange afstanden volgens de onderzoekers altijd tot meer uitstoot dan lokaal geproduceerde waterstof. Zelfs als het dicht bij huis veel minder waait.

Mogelijk nog schoner

Waterstof kan in de industrie dienen als duurzame vervanger voor aardgas. Europese landen willen grote hoeveelheden groene waterstof gaan importeren om de eigen industrie erop te laten draaien. De Kleijne werpt daar vragen over op: "Wat is belangrijk om in Nederland en Europa produceren? En in welke gevallen is het misschien beter om een industrie te verplaatsen naar ergens anders op de wereld?"

Groene waterstof kan in de toekomst wel nog schoner worden, naarmate meer duurzame energie wordt gebruikt bij de fabricage van windturbines, zonnepanelen en andere installaties. In de studie wordt ook kort stilgestaan bij de grote hoeveelheid staal die daarvoor nodig is. Dat staal wordt nu nog vooral gemaakt met behulp van steenkool. Ook die productie kan duurzamer worden gemaakt door over te stappen op waterstof.