Verenigde Staten naar de stembus voor presidentsverkiezingen

WASHINGTON (ANP) - Amerikaanse kiezers gaan naar de stembus om te bepalen wie het land de komende vier jaar mag leiden: de Democratische vicepresident Kamala Harris (60) of de Republikeinse oud-president Donald Trump (78). Ook staat de controle op het spel over de Senaat en het Huis van Afgevaardigden. Als de partij van de president in het Congres geen meerderheid heeft, kan dat het doorvoeren van beleidsplannen en het benoemen van topfunctionarissen lastiger maken.

De verkiezingsdag volgt op een chaotische en soms grimmige campagne. Zo trok de 81-jarige president Joe Biden zich in juli terug als kandidaat na een dramatisch verlopen verkiezingsdebat tegen Trump. De Republikeinse kandidaat raakte in diezelfde maand lichtgewond toen hij tijdens een campagnebijeenkomst werd beschoten. Hij lijkt later te zijn ontkomen aan een tweede moordaanslag tijdens een partijtje golf.

Trump heeft zijn tegenstander verweten haat te zaaien. Hij zorgde voor onrust met uitspraken over "vijanden van binnenuit" die nog gevaarlijker zouden zijn dan rivaliserende mogendheden als China en Rusland. Harris waarschuwde op haar beurt dat haar rivaal het Witte Huis zal betreden met een "lijst van vijanden" waarmee hij wil afrekenen.

Einduitslag

Het laat zich lastig voorspellen wanneer duidelijk is wie de verkiezingen heeft gewonnen. Dat kan dagen duren als de verschillen tussen de kandidaten erg klein zijn. De Verenigde Staten liggen in meerdere tijdzones en dat betekent dat stembureaus ook niet allemaal op hetzelfde moment sluiten. Uitslagen komen in Nederland binnen in de nacht van dinsdag op woensdag.

Op veel plaatsen lijkt al op voorhand vast te staan wie er gaat winnen. Sommige staten gaan zelfs al decennia steevast naar Democratische of Republikeinse presidentskandidaten. Veel aandacht gaat daardoor uit naar de zeven staten waar peilingen wel een nek-aan-nekrace voorspellen, de swingstates. Het gaat om Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, North Carolina, Pennsylvania en Wisconsin.

Ongeregeldheden

In de Amerikaanse politiek wordt gevreesd dat de verkiezingen zullen leiden tot nieuwe onrust. Aanhangers van Trump bestormden in 2021 het parlementsgebouw in de hoofdstad Washington nadat hij de verkiezingen had verloren. De Republikein had toen zonder bewijs volgehouden dat er sprake was van fraude. Ook dit jaar beweerde Trump dat hij alleen kan verliezen als wordt gesjoemeld. Daardoor hangt opnieuw de vraag boven de verkiezingen of hij een mogelijke nederlaag zal accepteren.