Waarom de tijd soms voorbij vliegt en soms stil lijkt te staan

Tijdsbeleving is een vreemd iets, want nooit hetzelfde. Zo is voor velen de kerstvakantie voorbij gevlogen, terwijl de werkweek zich eindeloos lijkt voort te slepen. Hedderik van Rijn, hoogleraar cognitieve neurowetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen, legt in Trouw uit hoe dat komt.

Natuurlijk is het logisch dat tijd sneller gaat als je iets fijns doet, maar dat is niet het hele verhaal. Zo lijkt de tijd langzamer te gaan als je het warm hebt dus wanneer je koorts hebt bijvoorbeeld of in een heet bad ligt. Maar behalve lichaamstemperatuur heeft bijvoorbeeld ook opwinding invloed.

“Je kunt mensen een toon laten horen, van bijvoorbeeld 1,5 seconde, en dan vragen de lengte van de toon na te bootsen door een knop in te drukken," legt Van Rijn uit. "Als je tussen die toon en het indrukken van de knop een stukje emotioneel geladen film, bijvoorbeeld horror, laat zien, blijkt dat de interne klok sneller gaat lopen.” Omdat je interne klok sneller gaat, lijkt het alsof de film langer duurt.

Er is een evolutionaire reden voor deze ervaring van tijd. “Als er iets spannends gebeurt, nemen je hersens heel veel 'foto’s'. Dat is nuttig, omdat je op dat moment meer informatie opneemt. Daardoor kan je de fiets snel genoeg bijsturen, maar het voelt achteraf ook alsof dat bijna-ongeluk heel lang duurde.”

Zoiets als een kerstvakantie vliegt voorbij. Dat komt volgens de hoogleraar, omdat er te weinig nieuwe, onverwachte dingen gebeuren. "Er zijn geen onverwachte situaties op een stereotiepe gezellige kerst, waardoor je minder mentale foto’s hoeft te maken. Hoe beter je in staat bent om het thuis gezellig te maken, hoe minder je onthoudt.”

Dat is natuurlijk niet negatief. "Juist ­omdat het goed voelt, gaat de tijd ­razendsnel. Dat we minder herinneringen overhouden van periodes die voorspelbaar en repetitief zijn, is niet meer dan logisch. Het betekent ook dat de tijd sneller lijkt te gaan als we ouder worden en meer hebben meegemaakt.”

Wie wil dat de tijd wat langzamer gaat, kan dus beter maar veel nieuwe en verschillende dingen ondernemen.

Bron(nen): Trouw