Waarom we vaker pessimistisch moeten zijn

We zijn overdreven optimistisch. Daardoor hebben we verwachtingen van ons leven die we nooit kunnen waarmaken, waardoor we uiteindelijk ongelukkiger worden. Dat zeggen twee belangrijke Zweedse psychologen Ida Hallgren en Mattias Lundberg in opinieblad Knack.

Hallgren: "We leven in een extreem individualistische maatschappij waarin we zelf beslissen over ons geluk. Ben je ongelukkig, dan doe je of niet je best, of je bent niet optimistisch genoeg. Dat is nogal een verantwoordelijkheid die we onszelf hebben opgelegd. Er zijn zo veel variabelen waar we geen invloed op hebben en die wel ons humeur beïnvloeden. Met een positieve instelling alleen kom je er niet."

Optimisme en geluk Lundberg legt uit: "Er is een groot verschil tussen optimisme en geluk. Geluk, daar is de mens altijd naar op zoek geweest. Maar optimisme is gewoon een gemakkelijk te verkopen boodschap. Zweedse werkgevers sturen hun personeel naar een prijzige motivatiespreker. De essentie van die toespraken is altijd een variant van: je kunt worden wat je wilt, zolang je maar in jezelf gelooft. Maar dat is een flagrante leugen: ik zal nooit een basketbalspeler worden, hoe hard ik me ook op die droom concentreer."

"Het probleem is dat de zelfhulpindustrie de term optimisme heeft gekidnapt. Eindeloze positiviteit lijkt nu een voorwaarde voor geluk, en in die aanname schuilt gevaar. Ook als pessimist kun je gelukkig zijn. Daar ben ik het levende voorbeeld van. Een overdaad aan optimisme creëert verwachtingen waar ons leven zelden aan voldoet."

Bedrijfsleven De twee zien het niet alleen bij jongeren, ook in het bedrijfsleven is een overdaad aan optimisme. "Je zag het ook in 2008, vlak voor het begin van de bankencrisis. Er waren veel bankiers die maar al te goed doorhadden wat hen boven het hoofd hing, maar zodra ze enige twijfels uitten, kregen ze hun ontslag. ‘Je negatieve houding schrikt onze klanten af’, was dan de verklaring. En herinner je je de woorden van George W. Bush? ‘De financiële sector heeft zijn vertrouwen verloren’, gaf hij als reactie op de economische malaise. Alsof de crisis een direct gevolg was van een gebrek aan optimisme."

In hun boeken, shows en colleges adviseren ze mensen om de realiteit onder ogen te zien en te accepteren. "Een cliënt heeft last van angsten en vraagt zich af wat er toch aan hem scheelt. Je hele bestaan is zojuist op z’n kop gezet door een ingrijpende gebeurtenis, is het dan niet logisch dat je met angsten kampt? Je hoeft niet altijd vrolijk te zijn, en je hebt niet elk aspect van je leven in de hand. Soms is dat het enige beschikbare medicijn: inzien dat het nu even is zoals het is."

Bron(nen): Knack