Je verzekeraar, je werkgever, ze willen allemaal graag weten wat je precies uitvoert. Diverse apps kunnen hen daar een handje bij helpen. Het gevolg is dat mensen zich gaan gedragen zoals de app dat van hen verwacht om zo de perfecte werknemer of klant te zijn. Plus: hoe vrij ben je nog? Zo volgen bedrijven als Microsoft en PwC werkprestaties van hun werknemers met een app, waarbij collega's elkaar continu kunnen beoordelen. Coaching, salaris en promoties worden er op gebaseerd. Wearables tonen daarnaast waar we lopen op kantoor of hoe gezond ons hart klopt. Er zijn apps die meten hoe snel we optrekken bij het stoplicht. "Op dit moment worden daar positieve incentives aan gekoppeld, zoals verzekeringsfirma's die goed rijgedrag bij jongeren belonen met kortingen'', zegt Tania Moerenhout, eHealth en selftrackingonderzoeker aan de universiteit van Gent in het AD. "Maar je krijgt dus data zonder context. Als je bijvoorbeeld op de rem moet staan omdat je gedwongen wordt door de chauffeur voor je, staat het toch mooi geregistreerd zonder die specifieke context erbij.'' Het maakt veel uit of je er zelf voor kiest om je gedrag te meten of dat het wordt opgelegd door je werkgever of verzekeraar. "Als het wordt opgelegd, gaan mensen creatief aan de slag in de hoop er zo goed mogelijk uit te komen, zelfs sjoemelen. Allemaal zodat je 'in data' de persoon bent die voldoet aan de vereiste,'' aldus Moerhout.
Moraalfilosofe Katleen Gabriels van de Technische Universiteit Eindhoven is het daarmee eens. "Een concreet voorbeeld zijn de wearables die Amazon aan zijn werknemers gaf en die bewegingen op de werkvloer bijhielden. Op den duur ga je je eigen lichaam aansturen op basis van de vereisten die het bedrijf oplegt."
Gabriels, die een boek schreef over hoe de digitale wereld ons leven beïnvloedt, stelt dat het opleggen van normen en een voortdurende competitie tot stress leidt. "En dat werkt niet op lange termijn. Mensen zijn nog steeds gelukkiger als ze beschikken over een zekere vrijheid en autonomie.''
Bron(nen): AD