Deze dieren gedragen zich bijna als ingenieurs bij het maken van gereedschap

Het kiezen van het juiste materiaal voor een klus is niet alleen mensenwerk. Onderzoekers hebben nu aangetoond dat wilde chimpansees in Tanzania verrassend uitgekiende technieken gebruiken bij het maken van hun gereedschap, waarbij ze materialen selecteren op basis van specifieke mechanische eigenschappen die wij mensen nauwelijks kunnen waarnemen zonder specialistische apparatuur.

In het Gombe National Park volgen wetenschappers al meer dan 60 jaar chimpansees. Deze slimme dieren maken regelmatig 'hengels' van plantendelen om termieten uit hun nesten te vissen, een lekkernij die ze graag op het menu zetten.

Tot nu toe was al bekend dat chimpansees niet zomaar willekeurige planten gebruiken voor hun gereedschap, maar de precieze reden achter hun voorkeur bleef een raadsel. Een internationaal team van wetenschappers heeft nu ontdekt dat chimpansees specifiek plantmateriaal kiezen met een lage buigweerstand.

Niet iedere tak is geschikt

Flexibiliteit is cruciaal voor deze gereedschappen. Een starre stok zou simpelweg vastlopen in de kronkelige tunnels van een termietenheuvel, terwijl een flexibele 'hengel' makkelijk de bochten kan volgen en meer kans geeft op een succesvolle vangst.

De onderzoekers testten 544 plantendelen van 194 individuele planten uit 26 verschillende soorten. De meetresultaten laten zien dat de planten die chimpansees gebruiken voor gereedschap maar liefst 51 procent flexibeler zijn dan de planten die ze links laten liggen.

Overdracht van generatie op generatie

Jonge chimpansees leren deze techniek van hun moeders. Ze observeren nauwkeurig welke planten gebruikt worden en hoe ze precies bewerkt moeten worden tot effectief gereedschap. Deze kennis wordt zo van generatie op generatie doorgegeven.

De voorkeur voor bepaalde plantensoorten, zoals Monanthotaxis poggei, blijkt wijdverbreid onder chimpanseegemeenschappen in Afrika, zelfs bij groepen die duizenden kilometers van elkaar verwijderd leven. De onderzoekers denken dat de mechanische eigenschappen van deze planten ze universeel geschikt maken als gereedschap.

Het onderzoek sluit aan bij een groeiend besef dat het gebruik van vergankelijke materialen zoals hout en planten waarschijnlijk al miljoenen jaren plaatsvindt, maar deze materialen laten nauwelijks sporen na in het archeologisch archief. Daarmee bieden onze naaste primaatverwanten een uniek venster op technologische ontwikkeling die we anders nooit zouden kunnen bestuderen.

Bron: iScience