David Keith wil een vervuilende stof in de lucht spuiten om wat zonlicht tegen te houden. Hij zegt dat de voordelen groter zijn dan het gevaar.De dageraad wordt oranje, maar verder valt het mee.

In 1991 was er een grote vulkaanuitbarsting op de Filipijnnen. Zeventien miljoen ton zwaveldioxide kwam vrij bij Mount Pinatubo. Die verspreidde zich over de stratosfeer en reflecteerde een deel van de zonne-energie weg van de aarde. Het resultaat was een daling van de gemiddelde temperatuur op het noordelijk halfrond met ongeveer één graad Fahrenheit in het jaar dat volgde.

David Keith zag ei3 gebeurtenis als bevestiging van een idee dat zijn levenswerk is geworden: hij gelooft dat door opzettelijk zwaveldioxide vrij te laten in de stratosfeer, het mogelijk zou zijn om de temperaturen wereldwijd te verlagen, waardoor de opwarming van de aarde zou worden afgeremd. Volgens de New York Times krijgt zijn idee steeds meer bijval.

Dat dergelijke radicale ingrepen worden steeds serieuzer genomen naarmate de gevolgen van klimaatverandering heviger worden is niet onlogisch. De temperatuur heeft al 13 maanden op rij een recordhoogte bereikt, wat heeft geleid tot hevig weer, dodelijke hittegolven en een stijging van de zeespiegel. Wetenschappers verwachten dat de hitte nog tientallen jaren zal blijven toenemen. De belangrijkste oorzaak van de opwarming, de verbranding van fossiele brandstoffen, gaat intussen onverminderd door.

Tegen deze achtergrond groeit de belangstelling voor pogingen om het klimaat van de aarde opzettelijk te veranderen, een vakgebied dat bekend staat als geoengineering.

Grote bedrijven werken al met enorme installaties om de kooldioxide die de atmosfeer opwarmt op te zuigen en onder de grond te begraven. Sommige wetenschappers voeren experimenten uit om wolken helderder te maken, een andere manier om wat zonnestraling naar de ruimte terug te kaatsen. Anderen werken aan pogingen om oceanen en planten meer kooldioxide te laten absorberen.

Maar van al deze ideeën is het de stratosferische zonnegeo-engineering die de meeste hoop en de grootste angst oproept.

Voorstanders zien het als een relatief goedkope en snelle manier om de temperatuur te verlagen, lang voordat de wereld is gestopt met het verbranden van fossiele brandstoffen.

Maar veel wetenschappers en milieuactivisten vrezen dat het zou kunnen leiden tot onvoorspelbare calamiteiten.

Omdat het gebruikt zou worden in de stratosfeer en niet beperkt zou zijn tot een bepaald gebied, zou zonnegeo-engineering de hele wereld kunnen beïnvloeden en mogelijk natuurlijke systemen in de war kunnen sturen, zoals het creëren van regen in een droge regio en het uitdrogen van het moessonseizoen elders. Tegenstanders maken zich zorgen dat het zou afleiden van het dringende werk om af te stappen van fossiele brandstoffen. Ze maken bezwaar tegen het opzettelijk vrijkomen van zwaveldioxide, een vervuilende stof die zich uiteindelijk vanuit de stratosfeer naar de grond zou verplaatsen, waar het de huid, ogen, neus en keel kan irriteren en ademhalingsproblemen kan veroorzaken. En ze vrezen dat een geo-engineeringprogramma op zonne-energie, als het eenmaal begonnen is, moeilijk te stoppen zal zijn.

“Het hele idee om zwavelverbindingen te sproeien om zonlicht te reflecteren is arrogant en simplistisch,” zegt de Canadese milieuactivist David Suzuki. “Er zijn onbedoelde gevolgen van dit soort krachtige technologieën en we hebben geen idee wat die zullen zijn.”

“Het is niet alleen een slecht idee in de zin van iets dat nooit veilig kan worden toegepast,” zei hij. “Maar zelfs er onderzoek naar doen is niet alleen geldverspilling, maar ook actief gevaarlijk."

De Canadese milieuactivist David Suzuki. “Er zijn onbedoelde gevolgen van krachtige technologieën zoals deze,” zei hij.

Shuchi Talati, de oprichter van een non-profit organisatie genaamd de Alliance for Just Deliberation on Solar Geoengineering, noemde de technologie “een tweesnijdend zwaard”.

“Het zou een manier kunnen zijn om menselijk lijden te beperken,” zegt ze. “Tegelijkertijd denk ik dat het ook het lijden kan verergeren als het op een slechte manier gebruikt wordt.

Dr. Keith zelf denkt day de risico's niet zo ernstig zijn als de critici beweren en in het niet vallen bij de potentiële voordelen.

Als de techniek de opwarming van de aarde in de komende eeuw ook maar met één graad Celsius of 1,8 graden Fahrenheit zou vertragen, zou dat volgens dr. Keith miljoenen sterfgevallen door hitte per decennium kunnen helpen voorkomen.

Een planeet die getransformeerd wordt door geoengineering op zonne-energie zou volgens zijn berekeningen overdag niet merkbaar zwakker zijn. Maar het zou wel een ander soort schemering kunnen produceren, een met een oranje tint.

Als er morgen een wereldwijd referendum zou worden gehouden over de vraag of we moeten beginnen met geoengineering op zonne-energie, dan zou hij voor stemmen, zegt hij.

“Er zijn zeker risico's en er zijn zeker onzekerheden,” zei hij. “Maar er is echt veel bewijs dat de risico's kwantitatief klein zijn vergeleken met de voordelen, en de onzekerheden zijn gewoon niet zo groot.”

Het enige wat gevaarlijker is dan zijn oplossing, suggereerde hij, is het helemaal niet gebruiken.

Lees ook

Klimaatverandering zorgt ervoor dat de dagen langer worden

Deze klimaatwetenschapper is hoopvol

Je gezondheid loopt nu al gevaar door de klimaatcrisis