Waarom 536 het ergste jaar ooit was voor de mensheid

Bij het ergste jaar ooit zou je kunnen denken aan 1347, toen de Zwarte Dood Europa teisterde, of de jaren van de Tweede Wereldoorlog, of wat dacht je van 1918, het jaar van de Spaanse griep? Maar ze vallen allemaal in het niet bij het naarste jaar van alle jaren: 536.

"Het was het begin van een van de ergste periodes om in te leven en misschien wel het ergste jaar ooit," zegt Harvard-archeoloog Michael Mc Cormick in Science Magazine. In de paper die hij met zijn onderzoeksteam schreef, concludeert hij dat er geen tekenen van economisch herstel waren tot het jaar 640.

Hongersnood536 was het tiende jaar waarin de Byzantijnse keizer Justinianus I de Grote de scepter zwaaide en dat ging eigenlijk wel lekker. Geen grote plagen, genocides of ander kwaadaardigs. Tot er plots iets vreemds gebeurde in de lucht: een mysterieuze, stoffige mist daalde over de aarde neer en blokkeerde de zon. De temperatuur zakte plots sterk en jaren van wereldwijde chaos, droogte, mislukte oogsten en hongersnood volgden.

Vermoedelijk waren gigantische vulkaanuitbarstingen de oorzaak. Daarvoor is bewijs gevonden in het ijs van Antarctica en de boomringen op Groenland, maar ook in de effecten van latere vulkaanuitbarstingen, die eveneens voor afkoeling zorgde op aarde met hongersnood tot gevolg.

Vulkanisch asIn ijs van een gletsjer op de grens van Zwitserland en Italië is vulkanisch as en puin, tefra genoemd, teruggevonden uit het jaar 536, zo ontdekten onderzoekers in 2018. Het duidt op een grote uitbarsting. In het ijs van Groenland en Antarctica zijn bewijzen gevonden van een tweede vulkaanuitbarsting in 540, waardoor de misère nog langer voortduurde. En toen werd in 541 de wereld ook nog getroffen door een grote pestpandemie, wat de ellende alleen maar verergerde.

Pas in 640 zijn er tekenen van herstel te vinden in het ijs in de vorm van loodvervuiling. Het betekende dat mensen vanaf toen zilver maakten van looderts, een duidelijk signaal dat de mensheid economisch weer opkrabbelde. Maar dat heeft dus wel even geduurd.

Bron(nen): Science Alert