Studie ontdekt groot nadeel van vastendieet: is intermittent fasting dan toch niet zo goed voor je?

Het vastendieet is nog steeds razend populair: mensen eten een tijdje niet, in de hoop gezonder te worden en af te vallen. Dat leek ook wel zo te zijn, maar onderzoek toont nu aan dat je dan wel flink je best moet doen. Vasters eten nu vaak hoogstens 16 uur niet. Voor de gezondheidsvoordelen zou je het een paar dagen moeten volhouden. 

Wie aan periodiek vasten of intermittent fasting doet, houdt meestal de regel aan van 8 uur eten en 16 uur niet eten. De diëters eten dan bijvoorbeeld alleen tussen 12.00 en 20.00 uur of tussen 10.00 en 18.00 uur. Maar volgens de nieuwe Britse studie, die in Nature verscheen, duurt het meer dan drie dagen voor alle belangrijke organen om de eiwitproductie zo te veranderen dat de gezondheid verbetert. Dat was te zien bij alle zeven mannen en vijf vrouwen die hun bloed lieten testen voor, tijdens en na een week vasten.

"Voor het eerst kunnen we zien wat er op moleculair niveau in het hele lichaam gebeurt tijdens het vasten," legt Claudia Langenberg, een epidemioloog van de Queen Mary University of London, uit. "Onze resultaten leveren bewijs voor de gezondheidsvoordelen van vasten, los van gewichtsverlies, maar die waren pas zichtbaar na drie dagen totale caloriebeperking. Dat is later dan we tot nu toe dachten."

En eigenlijk te lang. Het lukt maar weinig mensen om drie dagen lang alleen water te drinken en het kan bovendien gezondheidsrisico's met zich meebrengen. Er bestaat bijvoorbeeld risico op uitdroging bij vasten, omdat ongeveer 20 procent van onze gebruikelijke vochtinname afkomstig is uit voedsel.

Langdurig vasten kan gevaarlijk zijn en de mogelijke voordelen zijn nog steeds niet duidelijk aangetoond, concluderen de onderzoekers dan ook. 

In de afgelopen jaren hebben talrijke studies echter gesuggereerd dat periodiek vasten - in tegenstelling tot het langdurige vasten in de studie - sommige aspecten van de menselijke gezondheid kan verbeteren. Het kan leiden tot gewichtsverlies, verlaagde bloeddruk, verbeterde botdichtheid en gereguleerde eetlust. Sommige experimenten hebben zelfs bewijs gevonden dat het ervaren van honger gedurende korte periodes het natuurlijke verouderingsproces kan vertragen en mogelijk de levensduur van een persoon kan verlengen.

Het nieuwste onderzoek weerspreekt dat dus en ontdekte dat van alle 3.000 eiwitten die werden gemeten in het bloed van de deelnemers, ongeveer een derde "diepgaande systemische veranderingen" vertoonde na zeven dagen niets anders te hebben geconsumeerd dan water. De eiwitveranderingen die de grootste gezondheidsvoordelen hebben, werden echter pas waargenomen na drie opeenvolgende dagen vasten. Deze omvatten eiwitveranderingen die gekoppeld zijn aan verbeteringen bij reumatoïde artritis en de hartgezondheid.

De resultaten ondersteunen eerdere onderzoeken, die ook suggereren dat vasten enkele dagen vereist, voordat het nuttiger wordt dan simpelweg het calorieverbruik verminderen.

De meeste eiwitten keren terug naar het basisniveau zodra een persoon weer begint te eten, wat erop wijst dat biologische veranderingen door vasten gedurende een bepaalde tijd moeten worden volgehouden om op lange termijn gezondheidsvoordelen te behalen. 

Maar de onderzoeksgroep was klein. Meer onderzoek op grotere schaal is nodig om definitieve conclusies te kunnen trekken.