Waarom coronastudies elkaar soms tegenspreken

De ene dag lees je dat kinderen het virus wel kunnen overdragen, de andere dag valt dat toch weer mee. Je moet malariamedicijnen nemen als je besmet bent. Een week later ga je daardoor juist weer eerder dood. De onderzoeken volgen elkaar razendsnel op en spreken elkaar soms tegen. Dat ligt niet aan de wetenschap, maar aan de haast.

Haast om een eind te maken aan deze gruwelijke gezondheidscrisis. Wetenschappers van allerlei universiteiten overal ter wereld zetten alles op alles om te achterhalen hoe Covid-19 in elkaar steekt. Dat is niet makkelijk. Normaal gesproken doen ze maanden of jaren onderzoek naar zo'n virus, worden de resultaten eindeloos getoetst en gecontroleerd voor ze in de vakbladen verschijnen. Die tijd is er nu niet.

Kwaliteitsstandaard Serge Horbach, wetenschapssocioloog aan de Radboud Universiteit peilde de publicatiesnelheid van medische bladen voor en tijdens de coronacrisis. Normaal volgt de publicatie van een studie na een maandenlange kwaliteitscontrole, de afgelopen maanden verschenen onderzoeken al binnen enkele weken of zelfs dagen, merkt hij op. "Je moet je afvragen of de kwaliteitsstandaard nog wel gehandhaafd wordt. Een groot probleem, want je ziet dat er beleidskeuzen mee gemoeid zijn", zegt Horbach in de Volkskrant.

TromboseMaar soms is snelle publicatie noodzakelijk. Zo ontdekten LUMC-arts Erik Klok en zijn collega’s opvallend vaak bloedstolsels bij coronapatiënten op de ic. Binnen vijf dagen kwam de studie door de kwaliteitscontrole waarna de behandelrichtlijn werd aangepast. Klok denkt dat de peer review goed genoeg was. "Onze studie is relatief simpel. We hebben bij wijze van spreken trombose geturfd zoals je blauwe auto’s in de straat telt. Dat is geen ingewikkelde statistiek."

De vraag of kinderen besmettelijk zijn of dat malariamedicijnen werken is veel ingewikkelder. Bovendien zijn veel experts die de resultaten moeten toetsen heel druk, omdat er zoveel studies verschijnen, klinkt het in de Volkskrant. "Maar soms zie je iets waarvan je meteen weet: verdorie, dit moeten we nú publiceren’, zegt arts-microbioloog en hoogleraar Christina Vandenbroucke-Grauls van Amsterdam UMC, die als hoofdredacteur bij een wetenschapsblad werkt.

En het kaf van het koren scheiden, is niet altijd makkelijk.

Bron(nen): De Volkskrant