Waarom je moet weten wat je bloedgroep is (+welke bloedgroepen zijn er)

Weet je wat je bloedgroep is? Dat zou wel moeten; het kan je leven redden. Het kennen van je bloedgroep kan van levensbelang zijn in verschillende situaties. Hieronder worden de belangrijkste redenen uiteengezet waarom het essentieel is om je bloedgroep te weten.

In geval van een medisch noodgeval waarbij een bloedtransfusie noodzakelijk is, is het cruciaal om snel te handelen. Als je bloedgroep bekend is, kan dit het proces versnellen en ervoor zorgen dat je de juiste bloedgroep ontvangt. Het ontvangen van een verkeerde bloedgroep kan ernstige en soms fatale reacties veroorzaken.

Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om de Rhesusfactor van de moeder te kennen. Als een Rhesus-negatieve moeder een Rhesus-positief kind draagt, kan dit leiden tot Rhesusziekte, waarbij het immuunsysteem van de moeder de rode bloedcellen van de baby aanvalt. Kennis van de Rhesusfactor kan helpen bij het nemen van preventieve maatregelen om complicaties te voorkomen.

Bloedgroepen worden erfelijk bepaald en het kennen van je eigen bloedgroep kan helpen bij het begrijpen van erfelijkheidspatronen binnen een familie. Dit kan van belang zijn bij familieplanning en het begrijpen van genetische relaties.

Er zijn aanwijzingen dat bepaalde bloedgroepen vatbaarder kunnen zijn voor specifieke ziekten. Zo suggereren sommige studies dat mensen met bloedgroep O minder vatbaar zijn voor ernstige complicaties van COVID-19. Hoewel de invloed van bloedgroepen op de gezondheid kleiner is dan die van genen, kan het toch relevant zijn om je bloedgroep te kennen.

Als je bloed wilt doneren, is het belangrijk om je bloedgroep te kennen. Dit helpt bloedbanken om de bloedvoorraad te beheren en ervoor te zorgen dat er voldoende bloed beschikbaar is voor elke bloedgroepBovendien kunnen mensen met bloedgroep O, de zogenaamde universele donoren, bloed doneren aan mensen van elke bloedgroep, wat vooral in noodsituaties van groot belang kan zijn.

In de gezondheidszorg worden bloedgroepen gebruikt voor verschillende diagnostische en therapeutische doeleinden. Het kennen van je bloedgroep kan helpen bij het plannen van medische behandelingen en het voorkomen van complicaties bij bloedtransfusies en andere procedures

Er zijn vier hoofdbloedgroepen: A, B, AB en O. Elk van deze bloedgroepen kan ook Rhesus-positief of Rhesus-negatief zijn, wat resulteert in acht algemene bloedgroepen. Daarnaast is er ook het Kell-systeem, dat een derde belangrijk bloedgroepsysteem is.

De verschillen tussen de bloedgroepen worden bepaald door de aanwezigheid van bepaalde suikers op de celmembranen van de rode bloedcellen. Bloedgroep O heeft bijvoorbeeld een galactose- en een fucosegroep, bloedgroep A heeft daarnaast een N-acetylgalactosamin-groep, en bloedgroep B heeft een extra galactosegroep. Kort na de geboorte vormen zich antilichamen tegen de bloedgroepen die men niet heeft: bloedgroep O heeft antilichamen tegen A en B, bloedgroep A tegen B, bloedgroep B tegen A. Bloedgroep AB heeft geen antilichamen.

De Rhesusfactor is een eiwit op de celmembraan van de rode bloedcellen. Als een persoon dit eiwit draagt, is hij Rhesus-positief. De Rhesusfactor is vooral belangrijk bij bloedtransfusies tijdens zwangerschappen.

Het Kell-systeem is het derde belangrijkste bloedgroepsysteem en de term Kell staat voor antigenen. Meer dan 90% van de mensen zijn Kell-negatief. Bij een transfusie moet men alleen Kell-negatief bloed ontvangen, anders kunnen er antilichamen worden gevormd.

De bloedgroep kan iemand vatbaarder maken voor bepaalde ziekteverwekkers. Bijvoorbeeld, bloedgroep O ontstond miljoenen jaren geleden als een mutatie uit bloedgroep A onder sterke selectiedruk. Bloedgroep O was resistent tegen de infectie, waardoor mensen met bloedgroep O een grotere overlevingskans hadden. Zelfs vandaag de dag komt bloedgroep O vaker voor in de vochtige tropische zones van Afrika dan in andere delen van de wereld.

Daarnaast zijn dragers van bloedgroep A, B of AB beter uitgerust om de pest te bestrijden, terwijl mensen met bloedgroep A bijzonder vatbaar zijn voor pokken.

Bij elke transfusie, ongeacht of de bloedgroep bekend is of niet, worden vooraf uit een bloedmonster de ABO-bloedgroep, de Rhesus-factor en de Kell-factor bepaald. Als dit niet mogelijk is, bijvoorbeeld vanwege tijdgebrek, wordt de patiënt behandeld met rode bloedcellen van bloedgroep O en met plasma van bloedgroep AB.

Bron(nen): Suddeutsche Zeitung Welke bloedgroep heb ik? NVTG