We weten het allemaal: minder vlees eten is beter voor het klimaat én onze gezondheid. Maar hoeveel minder precies? En maakt het echt uit als jij in je eentje wat vaker de kip links laat liggen?
Wetenschappers van de Technische Universiteit van Denemarken geven nu een helder en bruikbaar antwoord: ja dat helpt echt en 255 gram kip of varkensvlees per week is de max. Dat is ongeveer twee kipfilets, oftewel zes tot tien keer minder dan de gemiddelde Europeaan of Amerikaan in 2021 at.
"De meeste mensen beseffen inmiddels dat we minder vlees zouden moeten eten, zowel om milieuredenen als voor onze gezondheid. Maar het is lastig om je voor te stellen hoeveel 'minder' is, en of het echt verschil maakt op grote schaal," zegt hoofdonderzoeker Caroline Gebara.
Geen rood vlees
Voor wie hoopt dat een klein biefstukje nog wel kan: slecht nieuws. Rundvlees blijkt simpelweg niet te passen in een duurzaam dieet. Koeien en schapen hebben veel land nodig en stoten via hun mest en voer enorme hoeveelheden broeikasgassen uit. Methaan bijvoorbeeld is 28 keer krachtiger dan CO₂, lachgas zelfs 270 keer.
"Onze berekeningen laten zien dat zelfs gematigde hoeveelheden rood vlees in iemands dieet onverenigbaar zijn met wat de planeet aan hulpbronnen kan regenereren op basis van de milieufactoren die wij hebben onderzocht," aldus Gebara. "Maar er zijn veel andere diëten – ook met vlees – die zowel gezond als duurzaam zijn."
Het team voerde uitgebreide literatuurstudies uit naar wat een gezond én milieuvriendelijk dieet precies inhoudt. Ze namen 32 voedingscriteria mee en koppelden die aan de ecologische grenzen. Zo ontstond een model dat laat zien hoeveel je van elk soort voedsel per week kunt eten zonder de aarde te overbelasten.
"Onze berekeningen laten bijvoorbeeld zien dat het mogelijk is om kaas te eten als dat belangrijk voor je is en toch een gezond en klimaatvriendelijk dieet te volgen," zegt Gebara. "Hetzelfde geldt voor eieren, vis en wit vlees, mits de rest van je dieet relatief gezond en duurzaam is. Het hoeft dus niet het een of het ander te zijn."
Beperkingen
Toch zijn er beperkingen. Het model gebruikt vooral Amerikaanse voedingsgegevens en gaat ervan uit dat de milieueffecten per jaar gelijk blijven wat in de praktijk niet zo is. Technologie kan voedselproductie duurzamer maken. En zaken als betaalbaarheid, beschikbaarheid en culturele voorkeuren zijn buiten beschouwing gelaten.
"Ons onderzoek richtte zich op de fysieke grenzen van menselijke voeding en milieueffecten, maar hield geen rekening met aspecten als toegankelijkheid, betaalbaarheid en culturele acceptatie," schrijven de auteurs. "Om echt duurzaam te eten, is universele beschikbaarheid van bepaald voedsel nodig en dat moet ondersteund worden door beleidsmakers op alle niveaus."
Minder vlees eten is dus haalbaar én effectief. Maar het vraagt om keuzes. Op je bord én in de politiek.