Hoe men sterft

Het boegbeeld van de Franse naturalisten, Emile Zola (1840-1902), verwierf bekendheid met Les Rougons-Macquarts: een reeks van 21 romans over 2 families ten tijde van het tweede keizerrijk in Frankrijk, waaronder de bekende Nana, Germinal en L'Argent.

In 1898 publiceerde Zola zijn geruchtmakende pamflet J’accuse, waarin hij het opnam voor de joodse, van verraad beschuldigde kapitein Alfred Dreyfus. In zijn pamflet beschuldigde Zola de Franse regering van antisemitisme en het achterhouden van de waarheid. Zola vluchtte naar Engeland en voorkwam hierdoor zijn eigen arrestatie. Met J’accuse vestigde hij zijn reputatie van politiek geëngageerd schrijver.

Door middel van uitputtende beschrijvingen wil Zola in zijn romans laten zien hoe de mens wordt bepaald door erfelijkheid en omstandigheden. In zijn korte verhalen daarentegen stelde hij zijn grote observatievermogen in dienst van een uiterst geconcentreerde vorm. 'Hoe men sterft', deel 22 van de serie Perlouses, is dan ook een parel van beknoptheid en suggestiviteit. Het boekje bevat 5 verhalen over hoe men in de tijd van Zola aan zijn einde kwam en begraven werd. Ze doen denken aan de televisieserie Six Feet Under en de scherpte van Zola's pen zou hem tot een gewaardeerd scenarioschrijver hebben gemaakt.

Zola tekent zijn personages even nuchter als scherp. Als een kind van arme arbeiders buiten de stadsmuren begraven wordt, keert iedereen dronken en vrolijk in de stad terug. En ook een eenvoudige winkeleigenaar die net zijn vrouw aan de tering heeft verloren, wordt door Zola genadeloos in de hoek gezet: 'maar waar hij vooral niet goed van is, (...) is dat de winkel dicht heeft gemoeten op een doordeweekse dag.'

Bron(nen): de Volkskrant