De politieke partijen buitelen over elkaar heen met beloftes om heel veel woningen te gaan bouwen, nu écht. Maar is dat wel wat er moet gebeuren? Vijftien economen van banken en universiteiten schreven vorig jaar al een essay met oplossingen voor de woningmarkt.
In Trouw vertellen ze over hun plannen.
1. Hef belasting op de eigen woningHuiseigenaren worden slapend rijk. Hun woning wordt alsmaar meer waard en over die winst hoeven ze nauwelijks belasting te betalen. Door de woning over te hevelen van box 1 naar box 3 kan er wel belasting worden geheven over de waardestijging.
2. Geef starters geen hogere hypotheekDe mogelijkheid om meer te lenen drijft de huizenprijzen alleen maar verder op. Je hoeft geen groot econoom te zijn om te weten dat dat geen goed idee is. “Die starters concurreren met elkaar, dat wordt een soort stoelendans”, aldus Rabobank-econoom Stefan Groot. “Als je iedereen helpt beter te worden in dat spel, maar het aantal stoelen blijft hetzelfde, schieten starters er niets mee op. Maar ze betalen straks wel hogere prijzen.”
3. Hef belasting op grondEr moeten inderdaad meer woningen worden gebouwd, maar dan moet de grondprijs eerst beter beheersbaar worden. Erwin van der Krabben, hoogleraar grondbeleid aan de Radboud Universiteit legt uit: “Zolang we de grondwaarde niet onder controle hebben, kon veel nieuwbouw weleens onuitvoerbaar blijken.” Nu is het nog zo dat projectontwikkelaars goedkope landbouwgrond kopen, wachten tot die een woonbestemming krijgt en dan veel winst maken op die grond. Daarom moet er een planbatenheffing komen. Dit is een belasting op de waardestijging van de grond als die een woonbestemming krijgt.
4. Betaal niet te veel mee aan nieuwbouwDe nieuwbouw is zo goed als stilgevallen. Een simpele oplossing is dat de overheid geld steekt in nieuwbouwprojecten. “Maar in wat voor nieuwbouw? Niet in dure huizen die projectontwikkelaars nu niet meer verkocht krijgen. Ik zou zeggen: help woningcorporaties ermee”, aldus de Groningse hoogleraar internationale financiën Dirk Bezemer.
Ook Van der Krabben zegt: “Projectontwikkelaars die veel geld hebben betaald voor grond en nu ontdekken dat ze er niet winstgevend op kunnen bouwen, hebben gewoon verkeerd gegokt. Moet je dat afdekken met publiek geld? Maar stel, je wil binnen de stad bouwen op een voormalig industrieterrein en de opbrengst van de nieuwbouw levert te weinig op om de uitkoop van bedrijven te betalen. Dan is subsidie van de overheid goed te verdedigen.”