Volgens deze psychiater bestaat een burn-out eigenlijk niet

De term burn-out wordt de afgelopen jaren wel heel lichtzinnig gebruikt. Als je er niet middenin zit, zit je er wel tegenaan. En dat terwijl niet eens duidelijk is of een burn-out wel bestaat. Psychiater Christiaan Vinkers (43) pleit in Metro dan ook voor een andere aanpak.

"Nederland is een van de weinige landen waar burn-out als diagnose wordt gesteld. In landen als Amerika of Frankrijk bestaat burn-out als aandoening niet”, begint hij. Daar vallen de klachten gewoon onder een depressie. Denk aan vermoeidheid, somberte en stress, allemaal symptomen die ook bij een depressie voorkomen.

Burn-outs worden vaker vastgesteld bij wetenschappelijk opgeleiden, depressies eerder bij praktisch geschoolden. "Het stigma rondom depressie is groot", aldus Vinkers. "Bij een burn-out is dat minder, misschien omdat het meer het imago heeft dat iemand lange tijd alle ballen hoog hield en ‘strijdend ten onder ging’. Maar ik zie veel overlap tussen de burn-out en een depressie, en beide kunnen ernstig zijn."

Volgens Vinkers komt een burn-out dan ook niet door te hoge werkdruk, maar door andere oorzaken. "Door financiële zorgen, relatieproblemen, mantelzorg of zorgen over de wereld. Werk is niet de enige oorzaak van stress.”

De psychiater spreekt liever over stress dan over een burn-out. "Stress is heel normaal. Als je leeft, heb je nu eenmaal stress. Of het te veel wordt en wanneer je er last van krijgt, verschilt per persoon. We beschouwen de burn-out apart als een uitkomst van ‘te veel stress hebben’, maar bijna alle mentale en lichamelijke ziektes zijn gelinkt aan te veel stress. Van te veel stress krijg je klachten. Je kunt je somber of angstig voelen of wellicht verslaafd raken. Maar ook lichamelijke aandoeningen zoals overgewicht, auto-immuunklachten of hartklachten komen door te veel stress.”

Om die stress aan te pakken, hoeven we niet te grijpen naar zelfhulpboekjes of andere onbewezen methodes. "Er gebeuren in het leven vervelende dingen, we werken soms te hard en we piekeren. Daarom geloof ik ook niet in ’10 gouden tips tegen stress’ of andere trucjes. Het verschilt namelijk per persoon. Dan kun je wel keurig jouw yoga-oefeningen blijven doen, maar als je relatieproblemen hebt, gaat de stress niet door yoga verdwijnen. En als je te hoge eisen aan jezelf stelt en gaat hardlopen om je stresslevel omlaag te brengen, dan pak je ook niet de oorzaak van het probleem aan. Wij mensen kunnen goed tegen stress, ook al praten we er alarmistisch over. Het blijft alleen een individuele zoektocht hoe je er het beste mee omgaat.”