Zorg in de knel: 'Als we geen scherpe keuzes maken, is het hier straks net als in de VS'

De zorguitgaven rijzen de pan uit. Als we niets doen gaat in 2060 maar liefst 20 procent van het nationaal inkomen op aan zorg, nu is dat 13 procent. Nu al werkt een op de zes werknemers in de zorg en de tekorten zijn groot. Tijd om scherpe keuzes te maken, stelt huisarts Bart Meijman in de Volkskrant.

Met zijn beweging Dappere Dokters wil hij de discussie op gang brengen over onder meer eindeloos doorbehandelen en het opereren van 80-plussers. Hij wijst op het Integraal Zorgakkoord dat bol staat van ambitie om de zorgkosten te drukken. "Maar nergens staat in dat rapport: dat gaat alleen maar lukken als we scherpe keuzes maken over wat we wel en niet gaan behandelen, wie wel en wie niet. De politiek en beleidsmakers durven hun handen er niet aan te branden."

Screenen Meijman is ook kritisch op de vele kankerscreenings. "Het lastige is de prijs die daarvoor wordt betaald. Er komt veel ruis uit die screenings voort: afwijkingen die verder onderzocht moeten worden maar die naderhand vals blijken. Tegenover die ene vrouw die je redt door borstkankerscreening, staan honderd vrouwen die je onnodig behandelt, weten we uit onderzoek. De kans op onnodige behandeling is dus tientallen keren hoger dan de kans dat een vrouw profiteert van screening. Je vindt op die manier namelijk gemakkelijk traag groeiende tumoren met een goede prognose. De snelgroeiende, kwaadaardige mis je vaak. Die traag groeiende tumoren moet je wel behandelen, terwijl de vraag is of die ooit levensbedreigend zouden zijn geworden. Dat gaat ten koste van zieke patiënten."

De huisarts noemt nog een ander voorbeeld: "Als ik hier in Amsterdam een consult bij een maag-darm-leverarts wil regelen voor iemand die daadwerkelijk darmklachten heeft, kom ik er bijna niet doorheen omdat die overbelast zijn door de vervolgonderzoeken van preventieve darmkankerscreening."

Taboe op opgevenVervolgens "stimuleren artsen de therapeutische illusie door behandelen positief te labelen: ‘Ik kan natuurlijk niets garanderen, maar we kunnen nog proberen om...’ Er heerst een taboe op niet alles uit het leven halen. Je mag als zieke niet opgeven."

Ook de focus op preventie hekelt hij. "Het is in deze maakbaarheidssamenleving lastig te geloven, maar ziek worden is deels ook gewoon pech. Het is nuttig om gezond te leven en genoeg te bewegen, maar dat biedt geen garantie op gezondheid. Met die pech kunnen we tegenwoordig moeilijk leven."

Net als in de VSDat alles bij elkaar maakt de zorg langzaam onbetaalbaar. En de gevolgen zijn groot. "Als we geen scherpe keuzen maken, hebben we straks net als in de Verenigde Staten een duaal systeem van hightech mogelijkheden waarmee we heel veel kunnen, maar voor een beperkte groep. En anderzijds een heel slechte basale zorg met een tekort aan huisartsen en wijkverpleging. De zorgkloof die nu al zichtbaar is, zal nog verder verdiepen."

Bron(nen): De Volkskrant