De AMOC valt niet stil, voorspellen wetenschappers, maar het scheelt niet veel (dus het kan steenkoud worden in Nederland)

Klimaat, natuur en milieu
donderdag, 27 februari 2025 om 8:15
anp 428063495

Als je naar het weer kijkt, zou je het niet zeggen maar Barcelona en New York liggen op dezelfde breedtegraad. Dat het in de Spaanse stad zoveel warmer is komt door de warme Golfstroom.

Die is weer onderdeel van de AMOC, de Atlantische Meridionale Overturning Circulatie (AMOC). Al langer vrezen wetenschappers dat de AMOC zal stilvallen als gevolg van de opwarming van de aarde. West-Europa, en dus ook Nederland, wordt dan veel kouder en droger. Het zorgt er bovendien voor dat de zeespiegel sneller stijgt.

Maar het blijft gissen hoe het precies zal lopen met de AMOC. Nieuw wetenschappelijk onderzoek komt op zich met hoopvol nieuws: de stroming kan met 20 tot 81 procent afnemen, maar zal waarschijnlijk niet volledig stilvallen. In Nature beschrijven Britse onderzoekers hoe zij 34 klimaatscenario’s analyseerden, zonder dat de AMOC in een van deze gevallen compleet stilviel.

Toch is dit geen reden tot opluchting. "Dit is een prachtige studie en het is een belangrijk punt dat de AMOC niet naar nul kan", zegt KNMI-klimaatonderzoeker René van Westen. "Maar dat het niet nul wordt, maar met 80 procent afzwakt heeft praktisch dezelfde mondiale gevolgen." Het zou leiden tot extreme afkoeling rond Europa en minder neerslag.

Temperatuurverschillen

De AMOC wordt aangedreven door temperatuurverschillen en verschillen in zoutgehaltes in de Atlantische Oceaan. Warm water stroomt naar het noorden, koelt af bij Groenland en zinkt naar de diepte. Door smeltend ijs en toenemende regenval wordt het water daar minder zout en lichter, waardoor het proces verstoord raakt.

Volgens het nieuwe onderzoek is er een factor die de stroming gaande houdt: krachtige winden ten zuiden van de Atlantische Oceaan blazen oppervlaktewater weg, waardoor diep zeewater omhoog komt. Door klimaatverandering worden deze winden sterker.

Sinds 2004 wordt de AMOC nauwkeuriger gemeten, onder andere met sensoren op de zeebodem. Toch weten wetenschappers nog niet zeker of de AMOC nu al aan het afzwakken is. Er wordt pas twintig jaar gemeten en de stroming is zeer veranderlijk. Maar het lijkt er dus op dat er een flinke afzwakking van de AMOC aan zit te komen.

Bron: NOS