Nieuwe modellen: We gaan mogelijk voorbij het zwartste klimaatscenario

Het klimaat op aarde is mogelijk nog gevoeliger voor CO2-uitstoot dan gedacht. Het slechtste scenario voor de wereldwijde opwarming gaat daarom wellicht nog niet ver genoeg. Dat heeft vooral te maken met de rol die wolken spelen bij klimaatverandering, schrijft The Guardian.

De zorgwekkende conclusies zijn afkomstig van modelstudies van meer dan twintig klimaatinstituten die zijn verzameld voor het zesde rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), dat volgend jaar uitkomt.

KlimaatgevoeligheidVergeleken met het rapport van 2014 laat een kwart van de studies een scherpe stijging zien van 3 naar 5 graden als het gaat om klimaatgevoeligheid - de wereldwijde temperatuurstijging als gevolg van een verdubbeling van de CO2-concentratie in de atmosfeer. Veel klimaatwetenschappers zijn geschokt, omdat de aannames over klimaatsensitiviteit vrijwel onveranderd waren sinds de jaren tachtig.

"We zijn erg bezorgd," zegt Johan Rockström, directeur van het Potsdam-instituut voor klimaatonderzoek. "Klimaatgevoeligheid is de heilige graal van de klimaatwetenschap. Het is de belangrijkste indicator voor de mate van opwarming. Veertig jaar lang was het rond de 3 graden. Nu zijn er plotseling grote klimaatmodellen op de beste supercomputers die aantonen dat de opwarming erger kan zijn dan we dachten."

Rockström zegt dat een klimaatgevoeligheid van meer dan 5 graden de mogelijkheden beperkt om de ergste gevolgen van klimaatverandering te voorkomen. "We hebben dan geen ruimte meer voor een zachte landing van 1,5 graad opwarming. Het hoogst haalbare doel is dan 2 graden."

Rol van wolkenDe tegenvallende cijfers hebben te maken met de rol die wolken spelen bij de opwarming. Het is een van de meest onzekere factoren in de klimaatwetenschap, omdat de dynamiek van wolken zo moeilijk meetbaar is. Veel hangt af van de hoogte, de temperatuur van de druppels en andere aspecten. Daardoor kunnen ze zowel voor opwarming als voor afkoeling zorgen. Dat is al decennia een belangrijk discussiepunt onder klimaatwetenschappers.

Eerdere IPCC-rapporten gingen er vanuit dat wolken een neutrale impact hebben. De verwarmende en koelende factoren zou je tegen elkaar kunnen wegstrepen, was de gedachte. Maar het laatste anderhalf jaar groeit het bewijs dat het netto-effect wel degelijk tot opwarming leidt. Dit is gebaseerd op computermodellen met fijnere resoluties en verbeterde microfysica van wolken.

"Wolken bepalen het lot van de mensheid - of het klimaat een existentiële bedreiging wordt of een ongemak waarmee we leren leven," aldus Timothy Palmer, klimaatprofessor aan Oxford University. "Volgens de meest recente modellen maken wolken de situatie erger."

"Hoe meer we te weten komen, hoe fragieler het systeem op aarde lijkt te zijn en hoe sneller we in actie moeten komen," bevestigt Rockström. "Het is nog een sterker argument om uit de coronacrisis te stappen en op volle snelheid aan de slag te gaan met het verminderen van CO2-uitstoot."

Bron(nen): The Guardian