Vegaburgers en vliegschaamte? “Een beter milieu begint bij de politiek en de grote bedrijven"

Het is mooi dat wij braaf overal een spaarlamp indraaien, minder vlees eten en keurig afval scheiden, maar daarmee is de aarde niet gered. "Door ons blind te staren op individuele gedragsverandering blijven de ware schuldigen van de ecologische crisis buiten schot," zegt journalist Jaap Tielbeke in een interview met Vlaamse krant De Morgen.

ShellHij schreef het boek 'Een beter milieu begint niet bij jezelf'. “Je hoort vaak ‘wij zijn allemaal Shell’. Of ‘wij zijn het klimaat’. Maar niet ‘de mensheid’ heeft beslist om fossiele brandstof massaal in te zetten of om daar mee door te gaan, ook nadat bleek dat die de opwarming veroorzaakt. Het waren de fabrieksdirecteuren in een kleine hoek van de wereld die de industriële revolutie in gang hebben gezet. En vooral machtige multinationals in de westerse wereld plukten daar de vruchten van. Toen bleek dat hun activiteiten het klimaatsysteem dreigden te ontwrichten, zetten oliemaatschappijen een desinformatiecampagne op touw om twijfel te zaaien over de geloofwaardigheid van de klimaatwetenschap. Nog altijd lobbyen ze om duurzaamheidsbeleid te dwarsbomen.”

VegaburgersVan Tielbeke, die voor de Groene Amsterdammer schrijft, vindt dat overheid en bedrijfsleven veel meer moeten doen om de opwarming tegen te gaan. “Het idee dat wij het als soort per definitie verknoeien, maakt ons onnodig hopeloos en negeert de machtsverhoudingen in dit verhaal. Iemand in Bangladesh draagt een stuk minder bij aan de ontwrichting van het klimaat dan ik en ik minder dan Shell. Slechts twintig fossielebrandstofbedrijven zijn verantwoordelijk voor 35 procent van de totale broeikasgasuitstoot sinds 1965. Terwijl wij ijverig spaarlampen indraaien, gaat de fossielebrandstofindustrie door met nieuwe pijpleidingen en boorpunten aanleggen. Jaarlijks krijgt ze volgens het Internationaal Monetair Fonds meer dan 4.000 miljard euro aan verkapte staatssteun. Terwijl wij vegaburgers kopen, subsidieert de EU de intensieve veeteelt. Terwijl wij ons schamen over een vliegreis, groeit de luchtvaartsector razendsnel en is er geen belasting op kerosine.”

De zondige mens“Alleen een grondige hertekening van onze economie kan echt iets veranderen. Dat vergt politiek beleid. Gelukkig verwoorden steeds meer stemmen dat inzicht in plaats van te hameren op de zondige mens die dringend korter moet douchen en groener moet shoppen.”

“Een beter milieu begint bij de politiek en de grote bedrijven. Zij hebben wel de macht om diepgaande veranderingen door te voeren, niet wij. Als de overheid besluit de veestapel in te krimpen of de luchtvaart wel te belasten op kerosine, bereiken we in één klap een CO₂-reductie die we nooit en zeker nooit tijdig zullen realiseren door vegaburgers te promoten of vliegreizen te compenseren.”

Bemiddelde groene dominees Van Tielbeke wijst er ook op dat duurzaam leven niet voor iedereen financieel haalbaar is. “Vegaburgers en Tesla’s kosten meer dan kiloknallers en tweedehands diesels. Niet iedereen kan zich dat veroorloven. Een risico van de consumentenmythe is dat bemiddelde groene dominees die met het vingertje zwaaien een grote groep minder bemiddelde mensen van zich vervreemden. En het wrange is dat de mensen die van zichzelf denken dat ze groen zijn in werkelijkheid vaak vervuilender zijn. Studie na studie toont: hoe rijker, hoe viezer. Want meer centen betekent doorgaans een groter huis, meer reizen en consumeren. De havermelkdrinkende elite leeft niet per se duurzamer.”

Bron(nen): De Morgen