Dat 'programkabinet' klinkt als een gewone eend en is dus vermoedelijk een eend

Na maanden onderhandelen is er een conclusie getrokken die ook op 23 november 2023 werd getrokken: de enige mogelijkheid op een stabiel meerderheidskabinet is een kabinet gevormd door PVV, VVD, NSC en BBB.

Na twee verkenners en een informateur is dat nog steeds de conclusie. Dat die conclusie zo lang op zich liet wachten komt, omdat VVD en NSC niet veel zin hebben om met de PVV van Wilders in ze te gaan. Om te verhullen dat ze dat toch echt gaan doen mag Wilders geen premier worden en heet het komende kabinet (als het er komt) een programkabinet. Mooie vondst van informateur Putters, maar het slaat nergens op. CDA-leider Bontebal stelt vast dat er een gewoon kabinet komt: "Als het er uitziet als een eend en kwaakt als een eend, is het gewoon een eend."

De bewindslieden in een programkabinet moeten een "evenwichtige mix" zijn van mensen van binnen en buiten de politiek. Putters denkt aan een verdeling van 50 procent die "politieke verankering" heeft, en 50 procent van buiten de politiek. Na beëdiging presenteert het programkabinet het regeerprogramma, waarna een debat in de Tweede Kamer volgt.

Uit het verslag van Putters stijgt de walm van wantrouwen en verdeeldheid op. Het mooist is de bemerking van Omtzigt in het verslag: "De voorzitter van de fractie NSC staat positief tegenover afspraken op hoofdlijnen, maar wenst gedetailleerde afspraken over wat hij belangrijk vindt, vooral ten aanzien van een solide financieel kader". Op hoofdlijnen wil hij zelf zo vaak dwars kunnen liggen als hij wil, maar de anderen moeten zich aan de afspraken houden op punten die Pieter belangrijk vindt. Een soort open relatie, waar slechts een van de twee partners vreemd mag gaan.

Ook Wilders ging vandaag gewoon verder met de andere partijen op de kast jagen. Hij sprak er schande van dat hij geen premier mag worden.

Dat belooft niet veel goeds voor VVD en NSC: telkens als Wilders een concessie doet, gaat hij zijn kiezers duidelijk maken wat hij werkelijk had gewild.

Op basis van wat we de laaste maanden hebben gezien valt vast te stellen dat dat 'programkabinet' er nog niet is. En als het er is, is het zeer de vraag hoelang het blijft.