Pragmatisme boven principes in Moskou: Taliban en Rusland aan tafel

In Moskou zit een delegatie van de taliban en Sergej Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, samen aan tafel voor een serie gesprekken. Sinds de taliban in 2021 de macht in Afghanistan hebben gegrepen, loopt het in dat land allesbehalve soepel. Om hun grip op de binnenlandse situatie te versterken, proberen de Afghanen nu via diplomatieke wegen hulp uit Moskou te krijgen.

De onderwerpen? Een mengsel van politiek, economie, terrorisme- en drugsbestrijding. En ook Rusland heeft zo z’n redenen om geïnteresseerd te blijven in dit ongemakkelijke gesprek. Rusland-correspondent Joost Bosman geeft op BNR aan dat de hele situatie "iets schizofreens" heeft. Rusland heeft de taliban namelijk officieel aangemerkt als terreurorganisatie. "Sinds de taliban in 2021 de macht in Afghanistan overnamen, erkent Rusland hen als machthebbers en is er ruimte voor samenwerking", legt Bosman uit.

En dat is niet nieuw. Zelfs voordat de taliban de scepter zwaaiden over het gepijnigde Aziatische land, was er al een bescheiden relatie tussen Moskou en de groep. "Ook in 2018 en 2019 zijn er in Moskou gesprekken gevoerd met de taliban", zegt Bosman.

Deze gesprekken vallen onder het zogenaamde Moskou-formaat, waarin ook landen als Iran en Pakistan meedoen om over de wederopbouw van Afghanistan en de bestrijding van terrorisme te praten. Ironisch genoeg hebben de taliban, hoewel ze zelf uit een schimmige hoek komen, ook last van terreurgroepen waar ze vanaf willen. "Organisaties als Al-Qaida en IS hebben nog steeds voet aan de grond in Afghanistan", merkt Bosman op.

En dat is precies waar Rusland zenuwachtig van wordt. Beide partijen willen namelijk koste wat kost voorkomen dat Afghanistan opnieuw uitgroeit tot een vruchtbare bodem voor terrorisme, wat ook voor Rusland een gevaar vormt. “Veel invloed van terrorisme komt uit Afghanistan, en dat vormt een bedreiging voor Rusland,” waarschuwt Bosman.

Nu het Westen het toneel heeft verlaten, grijpt Rusland zijn kans om met zachte hand weer wat invloed terug te winnen in de regio. Moskou ziet een geopolitieke mogelijkheid om zijn greep te versterken, vooral nu de lijst met traditionele bondgenoten steeds korter wordt. Bosman ziet hierin een duidelijke trend. "De banden met landen zoals Noord-Korea, Iran en Venezuela laten zien dat Rusland nu vooral steun zoekt bij landen die het Westen doorgaans als schurkenstaten beschouwt."

En volgens Bosman past Afghanistan onder de leiding van de taliban perfect in dat plaatje. Het is een vreemde, pragmatische vriendschap, maar in de geopolitieke jungle is elke bondgenoot er één.