Steeds meer Nederlanders hebben een hekel aan asielzoekers (en willen daarom desnoods in de file staan bij de grens)

In een half jaar tijd zijn Nederlanders nog negatiever geworden over asielzoekers, blijkt uit onderzoek in opdracht van de Volkskrant. En bijna de helft van de kiezers wil weer grenscontroles binnen de EU invoeren. Dat ze dan zelf op weg naar Spanje een paar megafiles zullen treffen voor de drie grenzen die ze over moeten hebben ze er kennelijk voor over.

De besmuiktheid is er wel van af. Het zelfbeeld van Nederland als een open, barmhartig land liep een half jaar geleden al krassen op. Het thema asiel domineerde de Tweede Kamerverkiezingen en Geert Wilders kwam als grote winnaar uit de bus. Veel Nederlanders waren er, in het lexicon van de PVV-leider, kláár mee.

Dat de PVV nu de grootste partij is en het meest rechtse kabinet ooit binnenkort op het bordes staat, heeft daar geen verandering in gebracht. Integendeel. In het najaar vond de helft van de Nederlanders het nog een morele plicht om vluchtelingen op te vangen. Nu is dat 39 procent. Bijna de helft van de kiezers vindt het bovendien geaccepteerd om weer grenscontroles binnen de EU in te voeren.

Hoe rechtser de kiezer, hoe groter de zorgen over migratie zijn. Vindt 91 procent van de PVV-stemmers immigratie het grote vraagstuk van deze tijd, bij GroenLinks-PvdA is dat slechts 31 procent – daar gaan de gedachten vooral uit naar het klimaat.

Een van de verklaringen kan zijn dat heel veel mensen denken dat Nederland meer vluchtdelingen welkom heet dat omringende landen. Dat is helemaal niet waar, maar veel mensen denken het wel. En willen dat niet.

Er kwamen de afgelopen jaren weliswaar meer asielzoekers naar Nederland dan in de coronajaren ervoor (bijna 49 duizend in 2023), maar asielmigratie gaat altijd in golfbewegingen. Er is geen structurele toename. De hoge migratiecijfers komen door gevluchte Oekraïners (100 duizend) en vooral door arbeidsmigranten. Daarvan waren er vorig jaar zeker 900 duizend aan het werk in Nederland.

De heimwee naar grenscontroles is opmerkelijk. Als een van de verworvenheden van de Europese Eenwording wordt steevast genoemd dat er geen files meer staan voor de grenzen.