Groenland kiest parlement, onafhankelijkheid belangrijk thema

NUUK (ANP/AFP/RTR) - In Groenland zijn de parlementsverkiezingen begonnen. Het belangrijkste thema is onafhankelijkheid. De vraag is daarbij niet of, maar wanneer Groenland zich van Denemarken moet afscheiden. De stembusgang komt te midden van Amerikaanse pogingen om het eiland bij de Verenigde Staten te voegen.

Veel van de 57.000 inwoners willen volgens peilingen geen Denen of Amerikanen zijn, maar simpelweg Groenlanders. Denemarken koloniseerde Groenland driehonderd jaar geleden en voegde het in 1953 toe aan het Koninkrijk Denemarken. Het eiland kreeg in 1979 een eigen parlement. De 31 zetels van de zogenoemde Inatsisartut worden nu opnieuw verdeeld. Er kan tot 23.00 uur worden gestemd, de uitslag wordt in de nacht verwacht.

Bijna alle partijen zijn voor onafhankelijkheid. Sommige partijen pleiten voor een "versnelde procedure", terwijl anderen de tijd willen nemen. Ook zijn er verschillende meningen over de mogelijke gevolgen voor de levensstandaard. De Groenlandse economie is sterk afhankelijk van de visindustrie en Deense subsidies. Denemarken steekt elk jaar honderden miljoenen in het semi-autonome gebied.

Onafhankelijkheidsprocedure

Groenland kan sinds 2009, toen het meer autonomie kreeg, een onafhankelijkheidsprocedure beginnen. Denemarken en Groenland moeten dan tot een overeenkomst komen, die goedgekeurd moet worden door de parlementen in zowel Nuuk als Kopenhagen en in een Groenlands referendum. De grootste oppositiepartij Naleraq wil dat het proces meteen begint. De twee huidige coalitiepartijen, waaronder de linkse Inuit Ataqatigiit van premier Múte Egede, vinden dat Groenland eerst economisch onafhankelijk moet worden.

Mocht de Deense hulp wegvallen, dan kan Groenland een samenwerking met de Verenigde Staten overwegen. Dat land zou financiële steun en bescherming kunnen bieden in ruil voor een grotere militaire aanwezigheid op Groenland, aldus Naleraq. De Amerikanen hebben er nu al een militaire basis. De Amerikaanse president Donald Trump wil het strategisch gelegen en grondstofrijke eiland om veiligheidsredenen "op de een of andere manier" innemen, maar erkende onlangs ook het zelfbeschikkingsrecht van de Groenlanders.