Nederland krijgt pluim van EU over rapporteren racisme bij politie

WENEN (ANP) - Nederland krijgt een compliment van het EU-bureau voor mensenrechten over het adequaat opvolgen en rapporteren van racisme bij de politie. De pluim betekent niet dat alles goed gaat, maar Nederland laat wel "moedgevende praktijken" zien om etnisch profileren en racisme bij de politie tegen te gaan, aldus een rapport van het EU-bureau in Wenen over deze misstand.

De EU-landen moeten zich houden aan de EU-afspraken over mensenrechten en het tegengaan van racisme, maar zij vullen dit in de praktijk heel verschillend in en dat geldt ook voor de politie. Dat is volgens het mensenrechtenbureau zorgelijk omdat racisme bij bijvoorbeeld politiecontroles vergaande ontwrichtende maatschappelijke effecten heeft "zoals het gevoel van buitensluiting en het ondermijnen van vertrouwen in de politie".

Onder het hoofdstukje "moedgevende praktijk", wordt geroemd dat politiemensen in Nederland geholpen worden om niet vanuit de onderbuik mensen aan te houden, maar dit te doen aan de hand van een aantal vaste kenmerken, zoals gedrag. Er zijn ook technische hulpmiddelen, zoals het invoeren van een kenteken of een adres in een app, die vervolgens aangeeft of een bepaalde auto of adres recent al is onderzocht. Het EU-rapport noemt de evaluatie van de Nederlandse politie-academie van deze praktijk die zegt dat de resultaten van deze werkwijze nog tegenvallen, maar dat door deze richtlijnen in ieder geval het bewustzijn van etnisch profileren bij Nederlandse politie-agenten is toegenomen.

Om aan het allegaartje aan praktijken in de Europese Unie-landen een einde te maken, vraagt het EU-bureau dat landen allereerst de EU-afspraken rond mensenrechten en racisme op een degelijke manier in hun nationale wetgeving verankeren. Het EU-mensenrechtenkantoor in Wenen wijst ook op bestaande EU-hulpmiddelen voor de training van bijvoorbeeld politiemensen. Verder is een onafhankelijke toezichthouder op politiediensten wenselijk, waar bijvoorbeeld klokkenluiders veilig meldingen kunnen doen. Nederland heeft een dergelijke toezichthouder wel, maar ook in Nederland kan dit instituut geen strafmaatregelen afdwingen, stelt het rapport vast. Ten slotte roept het rapport op tot meer systematische dataverwerking over racisme en wangedrag bij de politie, zodat deze praktijk ook beter begrepen en bestreden kan worden. "Alleen Tsjechië, Duitsland en Nederland publiceren de data geregeld en ook op onze vraag."