VN-rapporteur hekelt 'excessieve' aanpak klimaatactivisten

GENÈVE (ANP) - Een rapporteur van de Verenigde Naties is uiterst kritisch over de manier waarop Nederland en andere Europese landen milieuactivisten aanpakken. Speciaal Rapporteur Michel Forst noemt in een overzicht van "hardvochtige en buitenproportionele straffen" onder meer de veroordeling voor opruiing van Nederlandse klimaatactivisten die hadden opgeroepen tot het blokkeren van de A12. De inzet van waterkanonnen tijdens klimaatdemonstraties is volgens Forst ook "excessief".

De inzet van het waterkanon heeft de VN-rapporteur opgenomen in een alinea waarin hij ook de inzet van pepperspray in Oostenrijk en Finland en het gebruik van traangas en rubberen kogels door de Franse politie laakt. Ook zou volgens hem in meerdere Europese landen activisten die waren aangehouden de toegang zijn ontzegd tot bijvoorbeeld toiletten, medicatie of een arts. Hij noemt in zijn opsomming Nederland, Denemarken, Finland, Spanje en Polen als landen waar dat zou zijn gebeurd, zonder in detail te treden.

"De repressie waar milieuactivisten die op een vreedzame wijze burgerlijke ongehoorzaamheid inzetten momenteel mee te maken hebben in Europa, is een grote bedreiging voor de democratie en de mensenrechten", vindt de rapporteur. Volgens hem kan "de noodsituatie" waar de mensheid in zit niet goed het hoofd worden geboden "als mensen die alarm slaan en actie eisen worden gecriminaliseerd".

Actie ondernemen

Forst is sinds 2022 de Speciaal Rapporteur van de VN die zich bezighoudt met de rechten van mensen die opkomen voor het milieu. Die rechten zijn internationaal vastgelegd in het Verdrag van Aarhus, dat in 2001 in werking is getreden. De rapporteur mag vermeende misstanden aankaarten en overheden aanspreken op hun werkwijze. Hij kan zelf geen veranderingen afdwingen.

In het rapport staan diverse aanbevelingen. Bovenaan staat dat overheden milieuproblemen zelf moeten aanpakken. Verder zouden staten volgens hem actie moeten ondernemen tegen "verhaallijnen die milieubeschermers en hun bewegingen afschilderen als criminelen".