Check hoe lang je op één been kunt staan en ontdek of je gezond bent

Flamingo's kunnen het tijden lang, maar voor de mens blijft het een uitdaging: op één been staan. Het blijkt een goede test voor je gezondheid volgens nieuw onderzoek van de Amerikaanse Mayo Clinic.

Door te testen hoe lang mensen van 50 jaar en ouder op één been konden staan, ontdekten onderzoekers dat de tijd die iemand op zijn dominante en niet-dominante been kan balanceren significant afneemt met de leeftijd, en dat deze afname groter was dan die van het looppatroon en de spierkracht. 

"Op één been staan is een goede maatstaf voor je algehele gezondheid, omdat balans weerspiegelt hoe de systemen van het lichaam samenwerken", zei hoofdonderzoeker Dr. Kenton Kaufman van de Mayo Clinic. “Goede balans zorgt ervoor dat je dagelijkse activiteiten kunt uitvoeren zonder angst om te vallen en dit leidt tot een verbeterde kwaliteit van leven en gezond ouder worden.” 

De studie, die veertig deelnemers onderzocht – allemaal in goede gezondheid – toonde aan dat de tijd die iemand op één been kan staan afnam met 2,2 seconden per decennium aan de niet-dominante zijde en met 1,7 seconden per decennium aan de dominante zijde, bij zowel mannen als vrouwen, waarbij rekening werd gehouden met lichaamsgrootte.

Eerder onderzoek heeft ook al aangetoond dat het vermogen om op één been te staan afneemt met de leeftijd. De nieuwe studie vergeleek dit vermogen met andere spiergerelateerde factoren zoals handgreep- en kniekracht, evenals loopsnelheid. Hoewel al deze metingen afnamen met de leeftijd – de kracht van de dominante handgreep nam af met 3,7 procent per decennium en de kniekracht met 1,4 procent per decennium – bleek het vermogen om te balanceren op één been het snelst achteruit te gaan.

Balans is belangrijk om blessures te voorkomen, en mensen die minder dan vijf seconden op één been kunnen staan, lopen een groter risico op vallen, aldus Kaufman.

Een aparte studie uit juni 2022 toonde aan dat het vermogen om te balanceren verband houdt met een langere levensduur, waarbij mensen die niet in staat waren om 10 seconden op één been te staan een 84 procent hoger risico hadden om te overlijden door welke oorzaak dan ook.

Een goede vuistregel is dat mensen onder de 69 ongeveer 30 seconden of langer op één been moeten kunnen staan, mensen van 70 tot 79 ongeveer 20 seconden, en mensen van 80 jaar en ouder ongeveer 10 seconden, aldus Kaufman.

Voor mensen die niet lang op één been kunnen staan, kan dit een symptoom zijn van een gezondheidsprobleem, zoals een hartziekte of een hersen- of zenuwstelselaandoening, zoals een beroerte, dementie of de ziekte van Parkinson. Het kan ook een teken zijn dat iemand bijwerkingen van medicatie ondervindt. Als iemand niet langer dan vijf seconden op één been kan staan, raadt Kaufman aan om een afspraak te maken met een arts.

Hoewel de studie alleen volwassenen van 50 jaar en ouder onderzocht, is de één-been-test ook “relevant voor jongere mensen, omdat je wilt behouden wat je hebt”, zei Kaufman. “Als je je balanssysteem blijft trainen als je jong bent, zou je dat moeten kunnen behouden naarmate je ouder wordt.”