Ons eigen Atlantis: zo leefden ooit de mensen op de bodem van de Noordzee

De Noordzee, zover als je kunt kijken niets dan water. Maar dat is niet altijd zo geweest. Nog niet eens zo heel lang geleden liep je zo naar Engeland. Er woonden dan ook mensen op dit vruchtbare, platte stukje aarde. En daar zijn wetenschappers steeds meer benieuwd naar, schrijft NRC.

Zeespiegel stijgtSinds het einde van de ijstijd 12.000 jaar geleden begon het zeewater te stijgen door smeltende gletsjers. In 4.000 jaar tijd steeg de zeespiegel 50 meter, genoeg om ook de laatste heuveltoppen van de Doggersbank - nu een ondiepte in de Noordzee - onder water te zetten. De Noordzee is 20 tot 80 meter diep. Het minst diep is de Doggersbank met 15 tot 35 meter.

Archeoloog Luc Amkreutz noemt het in NRC 'toch een beetje ons eigen Atlantis'. Daar kwamen we al in 1913 achter. Verdronken bossen voor de Britse kust bewezen dat de zee ooit droog was. Tussen 12.000 en 8.000 jaar geleden was de vlakte het terrein van jagers-verzamelaars. "Je kunt Groot-Brittannië gewoon omklappen en dan heb je dat landschap. Zó groot”, zegt Amkreutz. En het was een prettig gebied. Ja, het liep langzaam onder water, maar de grond was ook vlak en vruchtbaar. 

Groene delta"Kijk naar Europa in die tijd, Centraal-Europa, Frankrijk, Limburg: een groot deel van de laatste 10.000 jaar was dat gewoon oerbos," legt Amkreutz uit. "Onder dat dichte bladerdak groeit weinig, daar valt niet veel te schieten of te vangen. Alles en iedereen zoekt dus de rivieren en meren op.” Specifiek het Doggerland was een grote delta waar Maas, Rijn en Theems samenkwamen.

"Er was een enorme diversiteit in landschappen, die door dat stijgende zeewater ook constant in beweging zijn geweest. Het was een vlak dal, in feite een voortzetting van wat nu Nederland is. Als je aan de huidige kust staat en je draait je om, dan is het naar de Vaalserberg veel hóger dan naar het diepste punt in de Noordzee tussen Nederland en Engeland.” 

MammoetenArcheologen vinden allerlei overblijfselen van onze voorouders die er toen woonden. Amkreutz: "En wat we vinden is ook niet allemaal van moderne mensen, na de IJstijd. Die Noordzee van ons lag de afgelopen miljoen jaar voornamelijk droog. Er trokken daar ooit mammoeten en wolharige neushoorns langs de oevers van Maas!”

Hoe de Noordzee onderliep, vormt ook een wijze les voor het heden. De overstroming begon namelijk langzaam, maar doordat een enorm ijsmeer in Noord-Amerika doorbrak, ging het op het laatst heel snel. Amkreutz: "Met de huidige klimaatverandering zijn wij mensen nu ook zelf een grote speler. (...) Over een jaar of zevenhonderd staat die zeespiegel negen meter hoger geloof ik. Ook dát is een spiegel die de vergeten wereld van Doggerland ons voorhoudt.”

Bron(nen): NRC