Ook dieren zijn dol op alcohol: studie ontdekt dat ze veel vaker drinken dan gedacht

De mens houdt wel van een drankje, maar we zijn zeker niet de enige diersoort die naar de fles grijpt. Volgens nieuw onderzoek komt alcohol veel meer voor in de natuur dan gedacht. 

Een overzicht van gepubliceerd bewijs toont aan dat alcohol van nature voorkomt in bijna elk ecosysteem op aarde, waardoor het waarschijnlijk is dat de meeste dieren die zich voeden met suikerrijke vruchten en nectar regelmatig de bedwelmende stof binnenkrijgen.

Hoewel veel dieren geëvolueerd zijn om een drankje te verdragen en er weinig meer dan calorieën uit halen, hebben sommige soorten geleerd zichzelf te beschermen met alcohol. Anderen lijken echter minder goed in staat om de effecten ervan te hanteren.

"We zijn afgestapt van het antropocentrische beeld dat alcohol alleen door mensen wordt gebruikt. Ethanol is eigenlijk vrij overvloedig aanwezig in de natuurlijke wereld", aldus Anna Bowland, een onderzoeker van de Universiteit van Exeter, in The Guardian.

Ethanol kwam ongeveer 100 miljoen jaar geleden overvloedig op aarde toen bloeiende planten suikerrijke vruchten en nectar begonnen te produceren die gist konden fermenteren. Het alcoholgehalte is doorgaans laag, rond 1 tot 2 procent, maar in overrijpe palmvruchten kan de concentratie oplopen tot 10 procent.

In één studie werden wilde chimpansees in zuidoostelijk Guinea op camera vastgelegd terwijl ze zich te buiten gingen aan het alcoholische sap van raffia-palmen. Ondertussen zijn spinapen op Barro Colorado Island, Panama, dol op ethanolrijk geel mombin-fruit, waarvan blijkt dat het tussen 1 en 2,5 procent alcohol bevat.

Of consumptie leidt tot dronkenschap is een andere vraag. Verhalen over dronken dieren zijn er in overvloed, van olifanten en bavianen die dronken zijn van marula-fruit in Botswana, tot een eland die met zijn kop vast in een boom in Zweden werd gevonden na het eten van gefermenteerde appels.

Veel dieren lijken een indrukwekkende alcoholtolerantie te hebben. Ondanks de "enorme ethanolconsumptie" van boomspitsmuizen vonden de wetenschappers geen bewijs dat de dieren bedwelmd raakten, maar ze geven toe dat het "onduidelijk was hoe een dronken boomspitsmuis zich zou gedragen".

De meest opvallende effecten van alcohol zijn te zien bij insecten. Mannelijke fruitvliegjes wenden zich tot alcohol wanneer ze als partner worden afgewezen, terwijl vrouwtjes van een nauw verwante soort minder kieskeurig worden over hun partners en na het drinken seks hebben met meer mannetjes.

Eerder deze maand ontdekten onderzoekers onder leiding van Eran Levin aan de Universiteit van Tel Aviv dat oosterse hoornaars misschien de enige dieren zijn die in staat zijn om een onbeperkte hoeveelheid alcohol te consumeren zonder nadelige gevolgen te ondervinden.

"Afgezien van de fruitvlieg, aye-aye en de lori, is het onduidelijk of dieren de voorkeur geven aan ethanolhoudend voedsel", zegt Matthew Carrigan van het College of Central Florida, die aan het overzicht werkte met Bowland. "Een van onze volgende stappen is te testen of dieren in het wild de voorkeur geven aan ethanolhoudend voedsel of het alleen eten wanneer ethanolniveaus te laag zijn om te detecteren of ongefermenteerd fruit moeilijk te vinden is."