Wat hebben Sardinië en het Japanse Okinawa gemeen? Ze behoren tot de zogenoemde 'blue zones', regio's waar relatief veel mensen de honderd halen. Maar is dat wel zo?
De 'blue zones' of blauwe zones zijn onderwerp van menig dieetboek en onderzoek. We willen immers graag weten welk wonderdieet ervoor zorgt dat er zoveel mensen in deze regio's zo oud worden. Maar er is iets geks aan de hand met deze gebieden: er wonen weliswaar heel veel 'supercentenarians', oftewel mensen die ouder worden dan 110, maar de gemiddelde levensverwachting is relatief laag, blijkt uit een nieuwe studie. Dat is verrassend. Als veel mensen 110 worden zou je denken dat er ook veel mensen 90 worden, anders zouden de blue zones op toeval berusten, maar daarvoor zijn er te veel hele oude mensen.
Het zette de onderzoekers aan het denken. De regio's met de vele 110-plussers hadden verder geen enkel kenmerk van een gezonde ouder wordende bevolking. Er was geen bijzonder goede gezondheidszorg, geen grote gezonde populatie van tachtigjarigen, geen bijzonder gezond dieet en geen hoge kwaliteit van leven. Sterker nog, in de gebieden is sprake van een lage geletterdheid, hoge criminaliteitscijfers en slechte zorg. Er moet dus iets mis zijn met de data. De onderzoekers vermoeden dat het deels gaat om foutieve rapportages, maar voor een groter deel om pensioenfraude, waarbij ouderen iemand anders identiteit aannemen om pensioen te ontvangen.
Dit is een controversieel statement, maar het is niet de eerste keer dat de 'blue zones' onder vuur komen te liggen. In 2010 bleek al uit onderzoek naar Japanse demografische gegevens dat er 238.000 van de zo gezegde 100-plussers vermist of dood waren. Er waren er slechts iets meer dan 40.000 met een bestaand adres, schreef de
BBC destijds. Autoriteiten konden melden dat veel van de veronderstelde honderdjarigen dood waren of het land hadden verlaten na de Tweede Wereldoorlog.
Een ander onderzoek eerder dit jaar toonde aan dat de oudste vrouw ter wereld, de Franse Jeanne Calment, niet 122 jaar oud is geworden, maar slechts 99 jaar. Het betrof namelijk haar dochter, die haar identiteit claimde voor haar pensioen. In dit geval was het extra opmerkelijk, omdat Calment al langere tijd gevolgd werd en haar leeftijd goed werd bijgehouden.
Wat ervoor zorgt dat mensen heel oud worden, is dus waarschijnlijk een stuk minder bijzonder en terug te voeren op saaie factoren als: gezond eten, niet roken, matig drinken, voldoende bewegen en natuurlijk een goede gezondheidszorg.