Zijn mensen eerlijker als ze dronken zijn?

We denken van oudsher dat dronken mensen de waarheid spreken. Het oude Latijnse gezegde “In vino veritas” - wat betekent “In wijn zit de waarheid” - is slechts een van de vele gezegden die het idee in stand houden dat alcohol een soort waarheidsserum is. De zin wordt toegeschreven aan Plinius de Oudere, een Romeinse wetenschapper, historicus en soldaat

Maar maakt alcohol mensen echt eerlijker? Het antwoord is zowel ja als nee, zo vertelden experts aan Live Science.

Alcohol “maakt ons eerder geneigd om te zeggen wat we denken,” zegt Aaron White, van het National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. “In sommige gevallen kan dat de waarheid zijn. In sommige gevallen kan het zijn wat je denkt dat de waarheid is in je beschonken toestand.”

De kans is dus zeker groter dat iemand na een paar drankjes zijn mening geeft. Maar er is ook een kans dat ze iets zeggen dat echt voelt als ze dronken zijn, maar dat ze nuchter niet serieus zouden nemen. Een dronken vriend kan bijvoorbeeld stoutmoedige beloftes doen om te verhuizen of ontslag te nemen, om ze de volgende ochtend terug te krabbelen.

Een studie uit 2017 in het tijdschrift Clinical Psychological Science onderzocht hoe de persoonlijkheid van deelnemers veranderde nadat ze genoeg wodka limonades hadden gedronken om een alcoholconcentratie van 0,09% in hun bloed te bereiken - royaal boven de wettelijke rijlimiet. Externe waarnemers merkten op dat de grootste verandering in de persoonlijkheid van de deelnemers na het drinken was dat ze veel extroverter werden. Hoewel de studie niet onderzocht of alcohol een waarheidsserum was, is het logisch dat iemand die zich meer op zijn gemak voelt in een sociale omgeving ook eerder openhartig zal zijn.

Het vermogen van alcohol om mensen te helpen uit hun schulp te komen, kan hen helpen te zeggen wat ze denken, maar White zegt dat de effecten op emoties die gedachten grilliger kunnen maken.

“We merken over het algemeen dat het drinken van alcohol onze emoties versterkt,” vertelde Michael Sayette, professor in de psychologie aan de Universiteit van Pittsburgh.“We glimlachen misschien meer en spreken luider, maar we huilen ook makkelijker om al ons leed.

Die verhoogde emoties kunnen ertoe leiden dat mensen zeggen wat ze nuchter denken, maar ze kunnen iemand ook in een wispelturige staat brengen waarin ze iets zeggen wat ze eigenlijk niet denken of waar ze later veel spijt van hebben. Het is vergelijkbaar met hoe drinken sommige mensen meer geneigd maakt om gewelddadig te worden of te gokken.

“Omdat alcohol onze gedachten en gevoelens kan veranderen, is het niet verwonderlijk dat gedrag ook kan veranderen,” zei Sayette. “Alcohol kan ertoe leiden dat ons gedrag extremer wordt.”

Deze effecten komen voort uit het vermogen van alcohol om ontremming te veroorzaken, wat betekent dat iemand eerder geneigd is om naar zijn impulsen te handelen. Dit gebeurt omdat alcohol signalen dempt in de prefrontale cortex, een gebied in de hersenen dat gedrag reguleert en impulsen controleert, legt White uit.

Bovendien onderdrukt alcohol ook de amygdala, een structuur diep in de hersenen die bekend staat om het aanwakkeren van gevoelens van angst en bezorgdheid. Als iemand nuchter is, zendt de amygdala over het algemeen waarschuwingssignalen uit die iemand ervan kunnen weerhouden dingen te zeggen of te doen die tot een sociale faux-pause kunnen leiden, maar die signalen verstommen na een paar drankjes.

Natuurlijk zullen mensen na een paar glazen wijn eerder geheimen prijsgeven, maar ze zullen ook sneller iets eruit flappen wat ze niet menen en waar ze de volgende ochtend spijt van zullen hebben. De effecten van alcohol op de geest zijn gewoon te complex om een zwart-wit effect op eerlijkheid te hebben.

“Alcohol is geen waarheidsserum,” zei White. “Dat is zeker.”