De Volkskrant beantwoordt vijf vragen over zweten.
1. Waarom zweet de één meer dan de ander?
De thermostaat in onze hersenen houdt onze binnentemperatuur graag rond de 37 graden. Maar de hoeveelheid warmte die we produceren bij hitte of inspanning en de snelheid waarmee we daarvan af kunnen komen, verschillen. Kinderen zweten minder dan volwassenen en vrouwen over het algemeen minder dan mannen.
Zweet functioneert als een airco. Als de temperatuur in ons lichaam oploopt, is warmteafgifte via de huid niet meer afdoende. Dan gaan we zweet produceren, dat door verdamping warmte onttrekt aan de huid.
Wie minder makkelijk zweet, heeft het in dit warme weer over het algemeen een stuk zwaarder omdat je op die manier de warmte moeilijk kwijtraakt.
In een normaal klimaat verliezen we gemiddeld 350 milliliter zweet per etmaal. In de felle zon, met het zweet op ons voorhoofd, kan dat oplopen tot een halve liter per uur.
2. Hoe zit het met de geur?
Zweet zelf stinkt niet. Het gaat pas ruiken als het in aanraking komt met bacteriën op de huid van de zweter. Dan worden de lichaamsstoffen die in het zweet zitten omgezet in boterzuren, die je onder andere ook in stinkkaas vindt. Een fanatieke hardloper die bedekt is met vers zweet stinkt daarom minder dan iemand die een ongewassen, eerder bezweet shirt aan heeft.
Angstzweet riekt wel.
3. Wat doet deodorant met je oksels?
Kunnen oksels gewend raken aan hun dagelijkse portie deodorant? Oftewel: ga je juist meer of minder zweten door flink met de roller te smeren?
Deodorant heeft een simpele werking: het maskeert geurtjes en pakt de bacteriën aan die zorgen voor de nare geur. Je gaat er niet minder door zweten, daarvoor moet je bij anti-transpirantmiddelen zijn. Dit zijn oliën met aluminiumzouten die de zweetproductie verminderen, doordat de zouten de zweetporiën blokkeren. Aan de meeste deodorants is geen aluminiumzout toegevoegd.
In een recente studie bekeken Amerikaanse onderzoekers wat het effect van deodorant is op de verscheidenheid aan bacteriën die op je oksel leven. Na gebruik neemt de hoeveelheid boterzuurproducerende bacteriën drastisch af. Maar na een aantal dagen zonder spuiten was de populatie bij de proefpersonen alweer hersteld. Ook op de bacteriën is het langetermijneffect van deodorant dus gering.
4. Moet je meer zout eten als je zweet?
Je hoeft maar aan je pols te likken na het sporten om te proeven: zweet bevat zout. Zout, en vooral het natrium in zout, is essentieel om de vochtbalans in het lijf te regelen en spieren en zenuwen goed te laten werken. Maar je hoeft geen extra zout te gaan eten.
We eten al veel meer zout dan we nodig hebben.
Let op: er kan wel zoutgebrek ontstaan bij warm weer, maar dan niet zozeer door overmatig zweten, maar door te veel te drinken.
5. Is zweten goed om af te vallen?
In de weken voorafgaand aan de zomervakantie zijn de sportscholen extra vol met mensen die de laatste kilo’s eraf willen trainen. Hoe meer transpiratie hoe beter, is het idee. Kunnen we afvallen door onze kachel op te stoken en extra te zweten? En verbrandt je lichaam dan meer calorieën?
Gewicht: ja. Maar dat is tijdelijk: als het goed is snakt het lichaam naar een paar glazen water, om uitdroging te voorkomen.
Toch heeft die extra warmte een bijkomend voordeel. Wanneer de lichaamstemperatuur stijgt, schakelt ook de stofwisseling een tandje bij. De verbrandingssnelheid wordt dan hoger. Vandaar dat boksers rondjes gaan rennen in een regenpak, om nog nét in een lagere gewichtsklasse te kunnen uitkomen. Deskundigen raden deze techniek niet aan. “Er zijn veel risico’s aan verbonden, zoals oververhit raken.”