Moet je jezelf uithongeren om langer te leven?

zaterdag, 02 november 2024 om 7:59

Er is een hardnekkig idee dat je langer leeft als je weinig eet en af en toe vast. Het idee dat minder eten je leven kan verlengen, komt voort uit onderzoek dat al in de jaren dertig begon. Wetenschappers ontdekten dat dieren zoals ratten langer leefden wanneer ze minder calorieën binnenkregen. Dit leidde tot de vraag: zou dit ook voor mensen kunnen werken?

Het idee is simpel: door minder te eten, zou je lichaam minder energie gebruiken en minder schade oplopen, waardoor je langer gezond blijft. Maar werkt dit echt?

Wat zeggen de onderzoeken?

Er zijn verschillende studies gedaan naar het effect van caloriebeperking op de levensduur. Bij dieren zoals muizen en apen lijkt het te werken: ze leven langer als ze minder eten. Maar bij mensen is het ingewikkelder. Een groot probleem is dat het moeilijk is om zulke experimenten lang genoeg uit te voeren om echt te weten of mensen door minder eten ook langer leven. De meeste onderzoeken duren maar een paar jaar, terwijl je eigenlijk decennia zou moeten volgen.

Wat wel duidelijk is, is dat mensen die minder eten vaak gezonder zijn. Ze hebben bijvoorbeeld een lagere bloeddruk, een beter cholesterolniveau en minder kans op diabetes. Maar of ze daardoor ook echt ouder worden, is nog niet bewezen.

Werkt intermitterend vasten?

Een populaire manier om minder te eten zonder jezelf uit te hongeren, is intermitterend vasten. Dit houdt in dat je bepaalde periodes van de dag of week niet eet. Veel mensen vinden dit makkelijker vol te houden dan continu weinig eten. Het idee hierachter is dat je lichaam tijdens de vastenperiode vet verbrandt en zichzelf opruimt, een proces dat autophagie wordt genoemd.

Hoewel er aanwijzingen zijn dat intermitterend vasten goed kan zijn voor je gezondheid, bijvoorbeeld door het verbeteren van de insulinegevoeligheid en het verminderen van ontstekingen, is er nog geen bewijs dat het je echt langer laat leven.

Wat kunnen we leren van Okinawa?

De inwoners van de Japanse Okinawa-eilanden staan bekend om hun lange levensduur. In de jaren negentig werden ze gemiddeld 83,8 jaar oud, wat meer was dan in de rest van Japan en veel andere landen. Een mogelijke verklaring hiervoor is hun traditionele dieet: ze aten ongeveer 10 tot 15 procent minder calorieën dan ze eigenlijk nodig hadden.

Toch kunnen we niet met zekerheid zeggen dat hun lange levensduur alleen door hun dieet komt. Er spelen namelijk ook andere factoren mee, zoals genetica en een actieve levensstijl.

Is jezelf uithongeren de oplossing?

Hoewel er zeker voordelen zijn aan het beperken van je calorie-inname of vasten, is het niet verstandig om jezelf uit te hongeren in de hoop ouder te worden. Het risico bestaat dat je belangrijke voedingsstoffen mist en je gezondheid juist verslechtert. Bovendien wijzen sommige onderzoeken erop dat genetica een grotere rol speelt in hoe oud je wordt dan hoeveel je eet.

Wat kun je wel doen?

In plaats van jezelf uit te hongeren, kun je beter focussen op een gezonde balans:

Eet voedzaam en gevarieerd.
Beweeg regelmatig.
Vermijd overeten en snacken tussen maaltijden.
Probeer af en toe vastenperiodes in te lassen als dit bij je past.

Het belangrijkste doel moet niet zijn om extreem oud te worden, maar om gezond oud te worden.

Verder lezen over dit onderwerp

"Wat brengt een langdurig dieet?" - Süddeutsche ZeitungEen diepgaande analyse over de effecten van caloriebeperking op gezondheid en levensduur bij zowel dieren als mensen.Lees hier
"The Okinawa Diet: Living to 100" - BBC FutureEen artikel over de Okinawa-dieetstijl en hoe deze mogelijk bijdraagt aan hun uitzonderlijke levensduur.Lees hier
"Intermittent Fasting and Human Metabolic Health" - Harvard Health PublishingEen overzicht van wetenschappelijk onderzoek naar intermitterend vasten en de impact ervan op metabole gezondheid.Lees hier
"Caloric Restriction and Aging" - National Institute on Aging (NIA)Een rapport van de NIA over hoe calorierestrictie veroudering beïnvloedt bij verschillende diersoorten.Lees hier
"Does Fasting Make You Live Longer?" - Scientific AmericanDit artikel bespreekt verschillende onderzoeken naar vasten en levensduur bij mensen.Lees hier