Bijna 13 procent van de mensen met dementie heeft eigenlijk iets anders

Wereldwijd krijgen elk jaar meer dan 10 miljoen mensen dementie. Maar een nieuwe studie toont aan dat tot 13 procent van hen mogelijk een verkeerde diagnose heeft gekregen en in plaats daarvan kampt met een behandelbare aandoening.

Ze blijken namelijk eigenlijk een leverziekte te hebben. "Zorgverleners moeten zich bewust zijn van deze mogelijke overlap tussen dementie en hepatische encefalopathie, dat wel behandelbaar is", zegt Jasmohan Bajaj, van de Virginia Commonwealth University.

Hepatische encefalopathie, een cognitieve stoornis veroorzaakt door leverfalen, treft meer dan 40 procent van de patiënten met levercirrose. De geheugenproblemen die daardoor ontstaan, zijn moeilijk te onderscheiden van dementie.

Alcohol is allang niet meer de enige oorzaak van leverfalen. Steeds meer mensen met een hoog cholesterol, obesitas en diabetes krijgen er ook last van. Ben je er op tijd bij dan is volledige genezing prima mogelijk. 

De onderzoekers hebben zeker twee patiënten gevonden bij wie de diagnose dementie was gesteld, maar die eigenlijk dus last hadden van hun lever. Zij zijn genezen. "Hij is een ander persoon", merkte de vrouw van een van de patiënten op, nadat zijn geheugenverlies, valpartijen, trillingen en hallucinaties allemaal waren verdwenen.

Een recente studie bij muizen wijst uit dat zelfs de gevolgen van veroudering van de lever omkeerbaar kunnen zijn als ze vroeg genoeg worden ontdekt. "We hebben aangetoond dat veroudering niet-alcoholische leverziekte verergert, maar door deze impact te verminderen, kunnen we de schade terugdraaien," legt Anna Mae, hepatoloog aan de Duke University, uit. "Je bent nooit te oud om beter te worden."

Eerder dit jaar onderzochten Bajaj en zijn collega's de medische dossiers van 177.422 Amerikaanse veteranen die tussen 2009 en 2019 de diagnose dementie kregen. Geen van hen was gediagnosticeerd met leverziekte, maar het team ontdekte dat meer dan 10 procent hoge Fibrosis 4-scores (FIB-4) had, een index om leverschade te meten, wat betekent dat ze zeer waarschijnlijk cirrose hadden.

In hun nieuwe studie herhaalden de onderzoekers hun analyse met 68.807 medische dossiers van patiënten uit een nationale database die geen veteranen zijn, om te zien of hun eerdere resultaten de algemene Amerikaanse bevolking weerspiegelden. Tot hun verrassing hadden zelfs meer patiënten hoge FIB-4-scores, namelijk bijna 13 procent.

"Deze belangrijke link tussen dementie en levergezondheid benadrukt het belang van het screenen van patiënten op potentieel behandelbare aandoeningen die cognitieve achteruitgang veroorzaken", concludeert Bajaj.