De geboorte van een kind, een nieuwe baan, ziekte of de dood van een geliefde, je zou verwachten dat het je voorgoed verandert. Maar is dat wel zo?
Psychologen weten uit eerder onderzoek dat mensen veranderen. Neem je ze iedere paar jaar de bekende big five-persoonlijkheidstest af dan zal bijna iedereen op minstens een van de vijf eigenschappen anders scoren dan eerder. Dat gebeurt bijvoorbeeld door allerlei kleine ervaringen, die je langzaam een beetje anders in het leven doen staan.
Je zou dan verwachten dat grote life-events ook grote veranderingen teweeg brengen. Denk aan de zieke, die na genezing meer van het leven geniet of de vrijgezel die na het vinden van een partner rust vindt.
Geen bewijsMaar een van de sterkste studies tot nu toe wijst anders uit. Daarvoor werd de ontwikkeling van karaktereigenschappen van duizenden Nederlandse volwassenen jarenlang gevolgd. Er bleek geen bewijs dat grote gebeurtenissen, zoals geboorte, scheiding of overlijden blijvende veranderingen in het karakter tot gevolg hadden.
Andere studies bevestigen dat beeld. Áls bepaalde eigenschappen al in verband konden worden gebracht met de life-events, dan was dat meestal zo, omdat ze nu pas aan het licht kwamen, in plaats van dat de gebeurtenis de persoonlijkheid veranderde.
Dit is een heel constant beeld. Het is bijvoorbeeld ook zo dat kinderen niet meer op elkaar gaan lijken als ze in hetzelfde gezin opgroeien. Ook de karakters van partners vertonen door de jaren heen niet meer gelijkenissen. En in tegenstelling tot een veelgehoorde fabel, maakt de volgorde van geboorte in het gezin niet uit voor je persoonlijkheid.
Zelf veranderenMaar mensen veranderen wel. Als grote gebeurtenissen geen invloed hebben, hoe gebeurt het dan? Onderzoekers komen met drie verklaringen: Het zijn ten eerste een heleboel kleine ervaringen die uiteindelijk iemands karakter veranderen. Life-events hebben ten tweede op iedereen een andere uitwerking: waar de een zich bevrijd voelt door een echtscheiding, wordt de ander juist angstig. Tenslotte veranderen mensen ook omdat ze dat zelf willen en niet alleen door externe gebeurtenissen.
Bron(nen): Psychology Today