Waarom maken we spelfouten?

Een keertje een d of t verkeerd, het kan de beste overkomen. Er zijn zelfs een aantal goede redenen te bedenken waarom we spelfouten maken. Ellen Danckaert deed onderzoek naar dt-fouten en noemt het geheugen als oorzaak. 'In het geval van 'betaalt' en 'betaald' bijvoorbeeld, gaat het om homofoondominantie. Betaalt en betaald zijn woorden die hetzelfde klinken. Een van de twee vormen is dominant: 'betaald' is de vorm die we het meest tegenkomen. Zelfs als de niet-dominante vorm juist is, zullen we zonder diep na te denken neigen naar de dominante vorm en krijg je fouten als 'hij betaald'.' Professor Dominiek Sandra (Universiteit Antwerpen) vult aan: 'Hoewel de spelling van de Nederlandse werkwoordsvormen zo eenvoudig is, is de toepassing van de spellingregel tijdrovend. Het dominante woordbeeld wordt automatisch, als een soort pop-up, geactiveerd. Iets wat je vaker ziet, ga je sneller gebruiken.' Afstand speelt ook een rol: 'Hoe verder het vervoegde werkwoord en onderwerp of hulpwerkwoord en voltooid deelwoord uit elkaar staan, hoe groter de kans op fouten. Dat komt omdat het werkgeheugen meer tijd nodig heeft om de grammaticale kenmerken terug te vinden', zegt Sandra. Rik Schutz van de Nederlandse Taalunie meent dat veel taalfouten simpelweg bestaan omdat ze niet zijn opgenomen door de ontwikkelaars van de grammatica. 'Wanneer de eerste grammaticaschrijvers het al eeuwenlang gangbare 'groter als' geregistreerd hadden als correct, was het nu niet fout.' Het is een beetje omgekeerde logica, maar Schutz wil alleen maar laten zien hoe vergankelijk en willekeurig taal is.

Bron(nen): Knack