Vlinderpopulaties in 30 jaar met 56 procent afgenomen

In ruim dertig jaar zijn vlinderpopulaties met 56 procent afgenomen. Afgelopen jaar was de vlinderstand lager dan ooit geteld en mensen zien steeds minder soorten die normaal gesproken veel voorkomen. Dat melden statistiekbureau CBS en De Vlinderstichting woensdag op basis van nieuwe vlindercijfers.

De vijftien algemeenste dagvlinders zijn in tien jaar met ruim 35 procent afgenomen, komt naar voren in de cijfers. Deze soorten vervullen juist door hun hoge aantallen een belangrijke rol in de natuur, schrijft het CBS. "Bijvoorbeeld als bestuivers van bloemen en als voedselbron voor andere diersoorten."

Het gaat onder meer over het icarusblauwtje (een bruin of blauw gekleurde vlinder) en het groot koolwitje (met witte vleugels, het vrouwtje heeft twee zwarte vlekken op de voorvleugel). Van de veelvoorkomende soorten gingen de meeste in aantal achteruit, drie soorten gingen erop vooruit.

In 2024 werden minder zwartsprietdikkopjes en heideblauwtjes gezien dan ooit eerder bij de tellingen. "Het donker pimpernelblauwtje is helemaal niet meer gezien", schrijft het CBS over de donkerblauwe vlinder die beschermd is in Europa. "De soort lijkt uit Nederland te zijn verdwenen." Het hooibeestje (oranje met een bruine rand en een oogvlek) werd afgelopen jaar juist het meest waargenomen sinds de tellingen in 1992 zijn begonnen.

De Vlinderstichting en het CBS noemen meerdere redenen voor de achteruitgang bij vlinders. "De belangrijkste oorzaak is het verlies en de versnippering van geschikte leefgebieden, zoals heide, open duinen en kruidenrijke graslanden."

Ook worden leefgebieden steeds minder geschikt, onder meer door stikstofneerslag, waardoor open plekken en nectarplanten verdwijnen. Klimaatverandering komt daar bovenop, met droogte en soms juist extreme regenval als gevolg. Verder laat wetenschappelijk onderzoek zien dat chemische bestrijdingsmiddelen kwalijk zijn voor vlinders.

Met het Landelijk Meetnet Vlinders worden 54 soorten vlinders gevolgd. Sinds 1992 worden de soorten wekelijks geteld op vaste routes. Over het algemeen lijkt het met vlinders die van hogere temperaturen houden wat beter te gaan.